Leren over (online) grenzen 

Branchetransformatie

WAT HOUDT HET IN?

De consument kan zich op meerdere manieren informeren. Niet alleen via reguliere media, maar ook via social media. Hier is informatie van over de hele wereld te lezen, waar zowel de student als de consument zich mee voedt. Bedrijven adverteren voor diverse markten in verschillende landen. Consumenten kunnen steeds meer kleine behandelingen thuis uitvoeren met producten die ze online geadverteerd krijgen en thuis laten bezorgen.  
 
De consument verrijkt zijn kennis internationaal, en ook de toekomstige student voedt zich met informatie uit (online) media. Influencers spreken over beautybehandelingen en socialmediagebruikers delen berichten en nieuwe ‘hypes’. De student die hierin is geïnteresseerd, voedt zich zo met nieuwe informatie. Dit zorgt voor een andere kennisontwikkeling, verrijking en beeldvorming van het vakgebied. Studenten weten wat ze willen leren (vaak gevoed door deze online informatie), en de opleiding moet daarnaar blijven kijken.   

WAT VERANDERT ER PER DOSSIER?

BEIDE DOSSIERS

Voor de uiterlijke verzorging kan kennisverrijking door (internationale) bedrijven, behandelingen en specialisaties van toegevoegde waarde zijn, om aansluiting te houden met de wensen en behoeften van de (toekomstige) studenten. Giselinde Kuipers, hoogleraar schoonheid, erkent de ontwikkeling in de popularisering van schoonheid en de effecten van online media (bron – pdf ‘Iedereen heeft het recht mooi te zijn’ – PS – Blendle (2022)).  

“De afgelopen 150 jaar werd schoonheid steeds belangrijker. Het was ooit alleen belangrijk voor een kleine groep, de jonge vrouwen uit hogere klassen. Maar het werd belangrijker om er goed uit te zien. Dat noemen we een ‘uitdijend schoonheidsregime’. Het heeft te maken met de opkomst van media, van sociale media, van de consumptiecultuur en de uitbreiding van de diensteneconomie. En sinds sociale media is niet alleen iedereen er de hele tijd mee bezig hoe jij eruitziet, maar is er met de mooi bewerkte profielfoto’s en andere beelden die je deelt ook een online dubbelganger in omloop, die er net iets beter uitziet dan jij. En met al het videobellen zie je nu ook voortdurend jezelf.”  

De ‘Groene Amsterdammer’ heeft in september 2021 in het artikel ‘Mooi maken moet’ beschreven hoe het ‘sociale ideaal’ invloed heeft op schoonheid. Giselinde Kuipers, onderzoekshoogleraar sociologie aan KU Leuven, schetst haar blik hierop.

“De constante blootstelling aan beelden van aantrekkelijke mensen en aan informatie over hoe het best je uiterlijk te verfraaien, schept ons gevoel voor schoonheid, van jongs af aan. We kijken met een kennersblik naar lichamen en gezichten, inclusief ons eigen lichaam: dit is goed, dit kan beter, hier kan een paar kilo af, die neus is net te groot, jammer van die broek bij dat figuur, zou botox geen idee zijn? 

Dit maakt deel uit van een groter pakket van zelfactualisatie: je moet het beste uit jezelf halen. Schoonheid is een symbool voor dit ‘project van het zelf’, een zichtbaar teken dat iemand aan zichzelf werkt. Daarmee staat schoonheid voor competentie, controle, gezondheid, status, jeugd, rijkdom, zelfbeheersing. Mensen spenderen steeds meer geld, tijd en inspanning aan hun uiterlijk. We zien dit op veel terreinen: snel toegenomen uitgaven aan verzorgingsproducten, meer deelname aan sportieve activiteiten zoals fitness, die (deels) gericht zijn op verfraaiing van het lichaam, de opkomst van diëten, allerlei nieuwe beroepen en beroepssectoren gericht op uiterlijke verfraaiing, een explosieve toename van het gebruik van plastische chirurgie. 

Scroll terug naar boven en lees verder in de tweede kolom

Ik noem dit een uitdijend schoonheidsregime. In de afgelopen eeuw zijn steeds meer mensen opgenomen in een sociaal-cultureel systeem dat mensen voorhoudt dat ze er goed uit moeten zien. Anders dan vroeger is dit schoonheidsregime niet alleen voor jonge vrouwen of vrouwen van hogere afkomst, voor wie schoonheid altijd belangrijk was – zie de sprookjes met knappe prinsessen. In dit uitdijende schoonheidsregime is uiterlijk maakbaarder, en steeds belangrijker – voor relaties en werk, identiteit en sociale acceptatie, gedurende de hele levensloop. Dit leidt tot nieuwe vormen van sociale uitsluiting en stigmatisering en tot nieuwe ongelijkheden.” 

Zoals de consument verandert, zijn ook de ideeën van de (toekomstige) student beïnvloed door de online media. Marleen Kila, voorheen werkzaam bij ANBOS, ziet kansen om inspiratie te halen uit Engelse onderwijstrajecten.  

“Als je kijkt naar het Engelstalige traject, dan is de studie opgezet als een soort metrokaart. Je kunt binnen het vak verschillende kanten opgroeien. Het is een samenvoeging van verschillende vaardigheden. Als ik dat wil worden, heb ik gewoon een aantal andere units nodig die ik moet leren. Dan kan ik naar niveau 2 of niveau 3 of niveau 4, of misschien wel hbo.” 
– Marleen Kila, voorheen werkzaam bij ANBOS 

Dit zou kunnen aansluiten door het onderwijs op een andere manier vorm te geven, zodat studenten leren voor wat zij later in het werkveld willen uitvoeren. Dit is niet altijd één gelijk pakket, iedere student heeft andere interesses. Kila: “Idealiter kiest een student een unit of blok. Wil je alleen iets met wenkbrauwen en ogen doen, dan moet je die unit pakken. Wil je iets met hospitality doen, dan pak je die unit. Wil je iets met elektrisch ontharen doen, dan zou je die unit kunnen pakken. Dit stimuleert ook het leven lang ontwikkelen.”

WELKE VOORBEELDEN ZIJN ER IN DE PRAKTIJK?

Tv-serie ‘Ewout:’ 
Ewout Genemans duikt in diverse sociale arena’s en loopt mee met betrokkenen. Zo gaat hij in aflevering 1 mee met de 20-jarige Dania die naar Turkije afreist voor een ‘Brazilian buttlift’ (bilvergroting). Ewout ziet dat vooral jonge meiden beauty-ingrepen ondergaan onder druk van social media. Ook ontdekt hij dat hier grote risico’s aan kunnen kleven en dat het flink mis kan gaan (Videoland, 2021). 

#theselfietalk
8 op de 10 meisjes zijn zo bezorgd over hoe ze eruitzien dat ze zich afmelden voor belangrijke activiteiten. Daar wil Dove verandering in brengen. Het Dove Self-Esteem Project is ontstaan vanuit een visie waarin schoonheid een bron van vertrouwen is, niet van angst. Al meer dan 15 jaar helpt Dove ouders, mentoren, leraren en jeugdleiders over de hele wereld bij het geven van zelfrespectonderwijs. Tot nu toe zijn meer dan 60 miljoen jonge mensen in 142 landen bereikt via de educatieve programma’s. Tegen 2030 wil Dove een kwart miljard jonge mensen hebben geholpen een positief lichaamsbeeld op te bouwen en ze geleerd hebben hoe ze hun zelfrespect kunnen verbeteren.  

WAT IS DE IMPACT VAN BRANCHETRANSFORMATIE OP HET WERKVELD?

Waar bij de uiterlijke verzorging nog geen grote aandacht is voor internationalisering bij de studies, kan de individuele student zich door internet wel verder professionaliseren. O.a. door online video’s en nieuws dat zich richt op de beautybranche. Influencers spreken over beautybehandelingen en op social media delen ze berichten en nieuwe ‘hypes’. De student die hierin is geïnteresseerd, voedt zich zo op een nieuwe manier met informatie, die ook van buiten de Nederlandse grenzen komt. Dit zorgt voor een internationale kennisontwikkeling, verrijking en beeldvorming van het vakgebied. Studenten weten wat ze willen leren (vaak gevoed door deze online informatie), en de opleiding moet daarnaar blijven kijken. Wat gebeurt er in de omgeving waarin de toekomstige studenten zich bewegen? En hoe sluit dit aan op ieders wensen en behoeften? Voor de uiterlijke verzorging zal een kennisverrijking vanuit internationale bedrijven, behandelingen en specialisaties van toegevoegde waarde kunnen zijn. Hierbij kun je inspiratie halen uit Engelstalige studies, die een andere studieopzet hebben. Door de versnippering van arbeidsmogelijkheden (zowel medisch als cosmetisch) zal een opwaardering kunnen volgen van richtingen die van toegevoegde waarde kunnen zijn. 

Marjanne Riemens, contentmanager bij Care Cosmetics, schetst wat er van belang is voor het opleiden van de juiste studenten (Beauty-Pro, 2020). Hierbij is het up-to-date zijn van de kennis van belang, maar ook steeds meer kennis van het gebruik van marketing en communicatiemiddelen.  

Scroll terug naar boven en lees verder in de tweede kolom

“Door social media en alle oneliners die de huidige consument ventileert, zou ik (nog) meer tijd in opleidingen steken. Niet alleen qua merk, maar ook in communicatie en marketing. Schoonheidsspecialisten weten zo veel, maar hoe breng je dit goed over aan klanten en prospects? Wat doe je met kritische vragen over werkstoffen of certificeringen? Zorg vooral dat je bijblijft op het gebied van moderne communicatiemiddelen. Straks hebben we altijd en overal bereik (5G). De overload aan apps blijft doorgaan, Insta-updates, nieuwe sociale netwerken. Het is belangrijk te blijven monitoren op welke platforms jouw klanten en toekomstige klanten zich bewegen.” 

Daarnaast is de impact van de commercialisatie in de uiterlijke verzorging van invloed op een voorlichtingsrol. De vakexpert zal meer bewustwording voor de consument moeten creëren. Denk aan voorlichting over het juiste gebruik van (thuis)producten. De consument heeft niet de kennis in huis om alle producten te kunnen beoordelen. De schoonheidsspecialist zal deze kennis wel in huis moeten hebben. 

“We gebruiken social media om studenten te bereiken, maar nog niet om lesmateriaal mee vorm te geven. Dit zou een mooi toekomstbeeld kunnen zijn.”
– Marleen Kila, voorheen werkzaam bij ANBOS  

INHOUDSOPGAVE UITERLIJKE VERZORGING