• WAT IS HET?

Het onderhoud van bestaande bouw verandert door de komst van sensoren en drones. Niet langer vindt onderhoud met vaste tussenpozen plaats, volgens een vast onderhoudsschema. Met hulp van sensoring technieken en drones wordt de conditie van gebouwen permanent in de gaten gehouden en worden signalen afgegeven wanneer onderhoud nodig is. De sensortechniek verfijnt zich en wordt goedkoper waardoor deze vele toepassingen kan krijgen. Hierdoor kan onderhoud veel effectiever, efficiënter en duurzamer plaatsvinden. Alleen daar waar het nodig is, volgt onderhoud. Ook kan veel efficiënter mankracht ingezet worden.

Bij nieuwbouw en renovatie zullen vaker direct uit de fabriek wanden, kozijnen en gevels met ingebouwde sensoren geleverd kunnen worden. Nanosensoren kunnen zelfs al in verf opgenomen worden, zo bevorderen ze het zelfonderhoud van een gebouw. Het gebouw kan ‘zelf’ aangeven of en welk onderhoud nodig is. De inspectie kan op afstand gedaan worden, door vanuit een datacentrum de informatie van sensoren te monitoren. Bijvoorbeeld cijfers over de vochtigheid van gebouwen of hoeveel keer de deur is opengegaan. De hoeveelheid en diversiteit van data neemt toe en krijgt bij verwerking steeds meer waarde. Naast onderhoudsinformatie krijgt de eigenaar van het pand ook informatie over wat er in zijn pand gebeurt en over de veiligheidssituatie. Het werk van datacenters wordt in de toekomst een apart specialisme. Dit kan door afbouw- en onderhoudsbedrijven uitgevoerd worden maar ook door derde partijen op basis van langdurige contracten.

• WAT VERANDERT ER?

Voor de afbouw- en onderhoudsbranche verandert het werk door slimme inspectie ingrijpend. Een melding voor onderhoud zal minder vaak door persoonlijke inspectie plaatsvinden en meer door technieken zoals sensoren en drones. Deze technieken kunnen op regelmatige basis aangeven hoe de status van een gebouw is en welke onderhoudswerkzaamheden nodig zijn. De besturing kan op afstand plaats vinden. 

Technieken met sensoren en drones ontwikkelen zich snel. De technieken worden steeds slimmer en kunnen multifunctioneel ingezet worden. De inzet van drones biedt een veelheid aan inspectie mogelijkheden van gebouwen en de openbare ruimte. Het kunnen werken met slimme inspectiemiddelen en data wordt steeds belangrijker. Voor een student betekent dit dat hij moet weten wat het werken met dit soort technieken en data betekent, bijvoorbeeld in de samenwerking met anderen. Er zullen niveauverschillen komen in het kunnen werken met data, het kunnen verwerken van data en het maken van plannen op basis van data.

Er komen door slimme inspectie veel data vrij, centraal in een datacentrum of customer care centrum van waaruit actie kan worden ondernomen. In een aantal gevallen zal een onderhoudsbedrijf zelf het datacentrum beheren maar het kan ook een derde partij worden die vervolgens het werk uitzet bij onderhoudsbedrijven met wie ze zaken doen. Het directe contact met bewoner en gebouwbeheerder kan zo verdwijnen.

De data zal vaker worden weergegeven via dashboards. De toename van het gebruik van dashboards in de afbouw en onderhoud zorgt voor grote veranderingen in het werk. Het kunnen werken met digitale hulpmiddelen zoals tablets zal meer vanzelfsprekend worden. De hoeveelheid handwerk zal in verhouding tot het hoofdwerk afnemen. De intelligentie van slimme onderhoudstechnieken zal verder toenemen. Slimme onderhoudsinstallaties kunnen meer taken aan en deze vaker zelfstandig uitvoeren. Door het toenemend gebruik van intelligente onderhoudstechnieken, die digitaal kunnen communiceren, zal er steeds meer data vrijkomen. Dat vraagt van werknemers om een juiste en snelle beoordeling. Dat zal meer druk leggen op de werknemers in de afbouw- en onderhoudssector. Ze moeten om kunnen gaan met een grote hoeveelheid data en weten wat ze met die data moeten doen, weten wat prioriteit heeft. Dit gaat verder dan alleen op knoppen drukken. Het gaat ook om het weten waarom je op welke knoppen drukt. Terwijl de intelligente systemen hun werk doen, mag de werknemer vaker nadenken, vooruitdenken, wat de volgende werkzaamheden gaan worden. De verantwoordelijkheid van de werknemer neemt toe, en deze verantwoordelijkheden komen lager in de organisatie te liggen.

Door slimme inspectie zal de focus bij een gebouw meer komen te liggen op het gebruiksgenot, het woongenot. Voor de eigenaars en gebruikers van gebouwen zal de stap kleiner worden om voor totaal ontzorging te kiezen. In de toekomst koopt of huurt een klant geen woning meer maar woongenot. Het gaat daarbij om een woning waarbij onderhoud uit handen wordt genomen door slimme inspectie en waarin slimme apparaten die op basis van Internet of Things (IoT) worden aangestuurd, gebruikt kunnen worden.

• Adviezen voor het beroepsonderwijs

Door de toename van slimme inspectie wordt ICT nog belangrijker in de opleidingen. Er mag meer samengewerkt worden met ICT-opleidingen binnen het mbo. Het traditionele handmatige werk bij inspectie zal minder worden. Voor mbo studenten wordt het belangrijker om dashboards zelfstandig te kunnen monitoren en daar acties op te kunnen uitvoeren. De verantwoordelijkheid van de werknemer neemt toe, en deze verantwoordelijkheden komen lager in de organisatie te liggen. Nu willen de grote afbouw en onderhoudsbedrijven nog zelf de datacentra ontwikkelen en exploiteren, in de toekomst kunnen het specialistische bedrijven worden, die specifiek operators gaan vragen in de bediening van dashboards.

Een groter gebruik van slimme inspectie vraagt om een passende competentie-ontwikkeling bij de student. De grote hoeveelheid data die door slimme inspectie vrijkomt, zal vaker via dasboards worden weergegeven. Een student moet in staat zijn om verschillende dashboards en dashboardtechnieken te kunnen uitlezen. De student moet een grote en diverse stroom data op waarde kunnen beoordelen, kunnen filteren op prioriteit en kunnen omzetten in acties voor noodzakelijke werkzaamheden.