Voorwoord & leeswijzer

Voorwoord & leeswijzer

Voorwoord

De veranderingen op de arbeidsmarkt gaan snel en hebben niet alleen gevolgen voor de context en de inhoud van de beroepen, maar ook voor het aantal beroepsbeoefenaars. Eén van de wettelijke taken van SBB is het aanbieden en beschikbaar stellen van arbeidsmarktinformatie. Om hieraan bij te dragen is het van belang om op de hoogte te blijven van trends en ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Vanuit SBB is een trendmethodiek ingezet bestaande uit desk research, expert interviews en een digitale community (de ‘Deel je kennis community’). Met de digitale community zorgen we ervoor dat het trendonderzoek niet een momentopname is, maar een dynamisch proces, waarbij we signalen van trends en nieuwe ontwikkelingen met elkaar blijven delen.

SBB heeft een trendmethodiek ingezet bestaande uit desk research, expert interviews en validatiesessies. We zorgen ervoor dat het trendonderzoek geen momentopname is maar een dynamisch proces, waarbij we signalen over trends en nieuwe ontwikkelingen continu met elkaar blijven verzamelen. Vanuit dit trendonderzoek achterhalen we wat de ontwikkelingen betekenen voor het opleiden van vakmensen in het beroepsonderwijs. Trendonderzoek geeft niet alleen input voor de trendrapportage die u nu ziet, maar ook voor besluitvorming over:

  • aanpassingen kwalificatiedossiers
  • beroepen- en doelmatigheidsonderzoek
  • het toekomstbestendig maken van het opleidingsaanbod.

In 2020 is de eerste versie geüpdatet met nieuwe informatie door middel van het toevoegen van informatie uit nieuwe rapporten, expertsinterviews per dossier en nieuwe signalen. SBB bundelt zowel kwalitatieve- als kwantitatieve informatie in dit rapport. Heeft u ook informatie die hieraan kan bijdragen of heeft u vragen en/of opmerkingen over deze rapportage mail dan naar trendonderzoek@s-bb.nl.

Wij hebben deze rapportage met zorg opgesteld en vormgegeven. Desondanks kunnen wij er niet voor in staan dat deze rapportage zonder gebreken of fouten is samengesteld. Het coronavirus heeft een grote impact op de samenleving en economie. Hoe de ontwikkelingen op korte termijn en iets langere termijn zullen zijn is onzeker. In de ontwikkelingen die in dit rapport worden genoemd is hiermee beperkt rekening gehouden. De omschreven trends en ontwikkelingen zijn gebaseerd op informatie tot 1 augustus 2020. De huidige ontwikkelingen en het mogelijke effect op onderwijs en arbeidsmarkt zijn nog niet te overzien en zijn niet in deze rapportage opgenomen.

Otto Jelsma, voorzitter sectorkamer Techniek en gebouwde omgeving.

Techniek en gebouwde omgeving biedt een wereld aan werkgelegenheid voor jongeren, werkenden, zij-instromers en nieuwkomers. Als onderwijs en bedrijfsleven werken wij in het mbo samen om hen te helpen goede vakmensen te worden en te blijven. Maatschappelijke vraagstukken – bijvoorbeeld klimaat, circulariteit en inclusiviteit – in combinatie met actuele trends – zoals robotisering, slimme systemen en complexe context – maken dat leren en werken in onze sector blijft boeien.

Leeswijzer

Het signaleren, volgen, analyseren van trends en ontwikkelingen en het anticiperen daar op is noodzakelijk om te zorgen voor een goede aansluiting van beroepsonderwijs op het bedrijfsleven. Trends geven richting aan de onderwijskoers. Trends zijn ontwikkellijnen uit het verleden, die in het heden waarneembaar zijn en die in de toekomst waarschijnlijk invloed hebben op de arbeidsmarkt. Trends geven de richting aan van veranderende waarden en behoeften op de arbeidsmarkt, die in verschillende vormen verankerd raken bij bepaalde beroepsgroepen.

In dit trendrapport bespreken we in het eerste onderdeel de belangrijkste trends voor de zeven marktsegmenten. Per trend geven we uitleg en benoemen we de verwachte impact ervan op het beroepsonderwijs. We hebben ervoor gekozen om per marktsegment de macrotrends te bespreken die specifiek voor de kwalificaties van dat marktsegment van toepassing zijn. Uiteraard kan deze informatie ook gelezen worden bij de hoofdstukken macrotrends van de andere marktsegmenten.

In het tweede onderdeel van dit trendrapport bespreken we de Demografische, Economische, Sociaal-culturele, Technologische, Ecologische en Politiek-juridische (DESTEP) ontwikkelingen. We omschrijven eerst de DESTEP ontwikkelingen in het algemeen en vervolgens specifiek voor de zeven marktsegmenten.

In het derde onderdeel van het trendrapport tonen we kwantitatieve informatie over de kwalificaties (zoals aantal studenten, gediplomeerden, vacatures e.d.). Er zijn twee dashboards: cijfers over de beroepspraktijkvorming (BPV) en cijfers over de arbeidsmarkt.