Orde en veiligheid

• ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN ALGEMEEN

In 2020 kromp het aandeel in het bruto binnenlands product (BBP) in vrijwel alle sectoren. In de sector handel, vervoer en horeca, zakelijke dienstverlening, en cultuur, recreatie en overige diensten was sprake van sterke krimp als gevolg van de lockdown. De industrie had te maken met verstoringen in het productieproces, die eveneens de corona-epidemie als achtergrond hebben. Alleen in de sectoren handel en verhuur van onroerend goed en de overheid was sprake van enige groei in 2020. In 2021 en 2022 groeit de economie weer in de basisraming, met respectievelijk 2,2 en 3,5 procent. Voor de periode 2023-2025 wordt een gemiddelde groei van 1,5 procent verwacht. (Panteia, 2021)

Om iets te zeggen over de arbeidsmarkt in de beveiliging kan worden gekeken naar de beveiligingsbranche . Er waren ruim 44.000 personen in werkzaam in 2019 (CBS). De branche bestaat uit particuliere beveiliging en technische beveiliging. Particuliere beveiliging betreft manbewaking voor bijvoorbeeld mobiele surveillance, evenementen, objecten, personen en geld- en waardetransport. Daarnaast kunnen we kijken naar beveiligingsberoepen. Deze beroepen komen in de beveiligingsbranche of in andere sectoren voor. Zo kunnen handhavers of parkeercontroleurs in dienst zijn van de overheid of de beveiligingsbranche. (UWV, 2020)

De beveiligingsbranche heeft in 2020 zware klappen gekregen als gevolg van de coronapandemie. De omzet van de gehele branche daalde met 12 procent (van 1,5 miljard in 2019 naar 1,3 miljard euro in 2020) en het aantal beveiligers met 9 procent (van 28.075 naar 25.855). De klap was het hardst in de evenementen- en horecabeveiliging, maar ook bij andere beveiligingsbedrijven liep de omzet gemiddeld terug, vooral door de sterke terugloop van de luchtvaartbeveiliging. Ook bij winkelbeveiliging en mobiele surveillance ging omzet verloren. Na de enorme tegenvallers in 2020, zijn de verwachtingen voor 2021 nog wisselend. Bedrijven die werken in evenementen- en horecabeveiliging zeggen ervan uit te gaan dat de zaken vanaf het derde kwartaal in 2021 weer aantrekken, maar van alle bedrijven verwacht nog steeds ruim de helft ook voor 2021 een verdere omzetdaling. Een kwart verwacht in 2021 een hogere omzet te zullen realiseren dan in 2020. Het herstel van de crisis lijkt daarmee nog geruime tijd in beslag te zullen nemen. (Ilisia, 2020)

Het landschap van de handhavers is complex, omvangrijk en zeer divers. Er zijn veel en verschillende spelers, met verschillende rollen o.a. de werkgevers die handhavers in dienst hebben, de toezichthouders, de samenwerkingspartners in de veiligheidsketen, beleidsvormende ministeries, etc. Handhavers worden ingezet om in te spelen op de vraag naar handhaving die de drukkere en veranderende maatschappij met zich meebrengt. De politie heeft onvoldoende capaciteit om deze taak (alleen) op te pakken. De handhavers hebben afgelopen jaren een professionaliseringsslag gemaakt. (DSP, 2021)

• WERKGELEGENHEID

Beroepsklasse
Binnen de ROA-beroepsgroep beveiligingspersoneel zijn er 62.000 werkenden (48.000 FTE). Het aandeel werkenden met mbo-niveau 2 (20%), 3 (14%) of 4 (17%) als opleidingsachtergrond is in totaal 51 procent. Bij de beroepsgroep militaire beroepen zijn er 23.500 werkenden (22.000 FTE), met als aandeel op mbo-niveau 2 (11%), 3 (16%) of 4 (17%) als opleidingsachtergrond van in totaal 44 procent. Het aandeel werkenden met een flexibele arbeidsrelatie is bij beveiligingspersoneel hoger (24%) en bij militaire beroepen lager (6%) dan gemiddeld (18%).

De verwachte ontwikkeling van de werkgelegenheid voor beveiligingspersoneel dat er 11.800 baanopeningen tot 2026 zullen ontstaan. Dit bestaat volledig uit vervangingsvraag, want de uitbreidingvraag is negatief (-2.700), oftewel er is sprake van een krimp van de werkgelegenheid. Ook voor militaire beroepen wordt krimp van de werkgelegenheid verwacht (-200). De 5.200 baanopeningen bestaan volledig uit vervangingsvraag. ROA verwacht enige toekomstige knelpunten voor deze beroepsgroepen (ITKB) in 2026. (ROA tot 2026)

Opleidingstype
De te verwachten werkgelegenheidsontwikkelingen zijn ook naar ROA-opleidingstype berekend. Het volgende opleidingstype is voor orde en veiligheid relevant:

Werkgelegenheidsontwikkeling naar ROA-opleidingstype

De uitbreidingsvraag (groei werkgelegenheid) tot 2026 voor het bovenstaande opleidingstype wordt door het ROA met laag getypeerd. Dit betekent dat de baanopeningen hoofdzakelijk uit vervangingsvraag bestaan, dus vraag vanwege vervanging van vertrekkend personeel. Het aantal baanopeningen – (positieve) uitbreidingsvraag plus vervangingsvraag – wordt getypeerd met gemiddeld. De Indicator toekomstige arbeidsmarktsituatie (ITA) in 2026 van het ROA heeft de typering matig voor dit opleidingstype. Er worden vrijwel geen toekomstige knelpunten in de personeelsvoorziening (ITKP) in 2026 verwacht. (ROA tot 2026)

• VACATURES

Ontwikkeling aantal mbo-vacatures naar beroepsgroep

Bron: SBB/UWV, Basiscijfers Jeugd, 2021.

De figuur hierboven laat de ontwikkeling zien van het aantal mbo-vacatures voor de opleidingen binnen het segment orde en veiligheid. Wat opvalt is de dip in het 2e kwartaal 2020.

Meer cijfermatige informatie is te vinden in de dashboards arbeidsmarkt en beroepspraktijkvorming die zijn opgenomen in deze online rapportage, waaronder de geactualiseerde prognoses van Kans op werk.

• IMPACT CORONACRISIS

De impact van de coronapandemie op de omzet van 2020 is zeer groot. Alle horeca- en evenementenbeveiligingsbedrijven rapporteren een (zeer) sterke daling van hun omzet in 2020. Daartegenover rapporteert 8 procent van alle beveiligingsbedrijven geen impact of zelfs lichte stijging van de omzet. Ongeveer de helft van de beveiligingsbedrijven rapporteert het aantal vaste medewerkers ongemoeid gelaten te hebben. De meeste bedrijven “sleutelen” aan het aantal medewerkers met een flexibel arbeidscontract. 37 procent van de bedrijven verlaagt hun aantal tijdelijk, nog eens 7 procent verlaagt het aantal structureel. (Ilisia, 2020)

Handhavers, met name in domein 1 (openbare ruimte), zijn massaal ingezet op de handhaving van de noodmaatregelen. Dit kan zijn het aanspreken op het overtreden van de noodmaatregelen of het daadwerkelijk strafrechtelijk optreden. De gezamenlijke focus en urgentie van de coronacrisis heeft zaken versneld. De crisis biedt ook kansen voor verbetering van de samenwerking en (daarmee) taken en arbeidsomstandigheden van handhavers. (DSP, 2021)