Zakelijke dienstverlening

• ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN ALGEMEEN

In 2020 was sprake van economische krimp in vrijwel alle sectoren. In de sector handel, vervoer en horeca, zakelijke dienstverlening, en cultuur, recreatie en overige diensten was sprake van sterke krimp als gevolg van de lockdown. De industrie had te maken met verstoringen in het productieproces, die eveneens de corona-epidemie als achtergrond hebben. Alleen in de sectoren handel en verhuur van onroerend goed en de overheid was sprake van enige groei in 2020. In 2021 en 2022 groeit de economie weer in de basisraming, met respectievelijk 2,2 en 3,5 procent. Voor de periode 2023-2025 wordt een gemiddelde groei van 1,5 procent verwacht. (Panteia, 2021)

Economisch-administratieve beroepen komen in alle sectoren voor, maar veruit het grootste aandeel is te vinden binnen de sector zakelijke diensten, namelijk 21 procent. (UWV, 2021) De sector zakelijke diensten vertoonde een economische krimp in 2020 die groter is dan gemiddeld, gevolgd door bovengemiddelde groei in de jaren erna. De sector zakelijke diensten bestaat uit:

• Professionele zakelijke diensten: Deze sector liet per saldo in 2020 nog enige groei zien. In de jaren erna trekt de sector weer aan.
• Niet-specialistische zakelijke dienstverlening: Deze sector liet per saldo in 2020 bovengemiddelde krimp zien (vooral in de reis- en uitzendbranche). Daarna laat de sector weer groei zien, met name in 2022. (Panteia, 2021)

• WERKGELEGENHEID

Beroepsklasse
Binnen de ROA-beroepsklasse bedrijfseconomische en administratieve beroepen zijn er in totaal 1.660.500 werkenden (1.332.500 FTE). Het aandeel werkenden met mbo-niveau 2 (4%), 3 (6%) of 4 (19%) als opleidingsachtergrond is in totaal 29 procent (ruim 481.000 werkenden). Het aandeel werkenden met een opleiding lager dan mbo-niveau 2 is 22 procent en hoger dan mbo-niveau 4 is 49 procent. Het aandeel werkenden in vaste dienst is 89 procent en 11 procent heeft een flexibele arbeidsrelatie. Er zijn ruim 230 duizend zelfstandigen werkzaam binnen deze beroepsklasse. Het aandeel zelfstandigen is met 14 procent iets lager dan gemiddeld (17%).

De verwachte ontwikkeling van de werkgelegenheid voor de beroepsklasse bedrijfseconomische en administratieve beroepen is dat er 253.600 baanopeningen tot 2026 zullen ontstaan, bestaande uit een vervangingsvraag van 222.900 en een uitbreidingvraag van 21.000. Er worden door ROA vrijwel geen toekomstige knelpunten voor deze beroepsgroep in 2026 verwacht. (ROA tot 2026)

Opleidingstype
De te verwachten werkgelegenheidsontwikkelingen zijn ook naar ROA-opleidingstype berekend. De volgende opleidingstypes zijn voor zakelijke dienstverlening relevant:

Werkgelegenheidsontwikkeling naar ROA-opleidingstype

De uitbreidingsvraag (groei werkgelegenheid) tot 2026 voor de bovenstaande opleidingstypes wordt door het ROA over het algemeen met laag tot gemiddeld getypeerd. Dit betekent dat de baanopeningen hoofdzakelijk uit vervangingsvraag bestaan, dus vraag vanwege vervanging van vertrekkend personeel. Het aantal baanopeningen – (positieve) uitbreidingsvraag plus vervangingsvraag – wordt tussen laag en gemiddeld getypeerd. De meeste baanopeningen worden verwacht voor mbo-niveau 4: ruim 40.000 tot 2026. De Indicator toekomstige arbeidsmarktsituatie (ITA) in 2026 van het ROA heeft de typering slecht tot matig voor de economisch-administratieve opleidingen op mbo-niveau. Er worden geen tot vrijwel geen toekomstige knelpunten in de personeelsvoorziening (ITKP) in 2026 verwacht. (ROA tot 2026)

• VACATURES

Ontwikkeling aantal mbo-vacatures naar beroepsgroep

Bron: SBB/UWV, Basiscijfers Jeugd, 2021.

De figuur laat de ontwikkeling zien van het aantal vacatures voor de opleidingen binnen het segment zakelijke dienstverlening. De meeste vacatures zijn er binnen Office. Duidelijk is de dip in het 2e kwartaal van 2020, vooral bij Office.

Meer cijfermatige informatie is te vinden in de dashboards arbeidsmarkt en beroepspraktijkvorming die zijn opgenomen in deze online rapportage, waaronder de geactualiseerde prognoses van Kans op werk.

• IMPACT CORONACRISIS

Mede door de coronacrisis is de arbeidsmarkt sterk in beweging. Het aantal vacatures is afgenomen en de werkloosheid is opgelopen. Een opvallende ontwikkeling is dat er veel minder vraag is naar administratief personeel. Dit lijkt niet het directe gevolg van de contactbeperkende maatregelen te zijn. Administratief personeel kan namelijk gemakkelijk thuis werken en werkt meestal niet bij de zwaarst getroffen sectoren, zoals de horeca of de cultuursector. De daling in het aantal vacatures voor administratief personeel zou kunnen voortkomen uit het feit dat werkgevers in economisch onzekere tijden voorzichtiger worden met de werving voor indirecte functies. De daling kan ook te maken hebben met versnelde digitalisering. (UWV, 2020)

In 2019 bleef het aantal vacatures vrij stabiel. Maar in 2020 kwam daar als gevolg van de coronacrisis een kentering in. Vooral in het 2e kwartaal van 2020 was de daling fors. Gemiddeld over alle beroepen nam het aantal vacatures met 24 procent af (4e kwartaal 2020 t.o.v. 4e kwartaal 2019). In de economisch-administratieve beroepen was de daling iets sterker (-27%). De daling was het grootst in beroepen met de meeste werkenden op middelbaar opleidingsniveau (-28%). (UWV, 2021)