Meer toegevoegde waarde

Client-commerce

WAT HOUDT HET IN?

Jarenlang had de grossier een exclusieve, verbindende plaats in de handelsketen. In de distributie van producten naar lokale markten bracht de grossier vraag en aanbod bij elkaar. Dit maakt van de groothandel een belangrijke schakel in de keten, op het vlak van distributie en logistiek. Momenteel verandert dat; door ontwikkelingen als e-commerce, omnichannel, smart data en internationalisering is die exclusieve plek van de grossier minder vanzelfsprekend. Dankzij digitalisering hebben producenten en leveranciers nu toegang tot lokale markten en zelfs tot de consument. Ze kunnen hierdoor vaker direct aan de eindklant leveren (‘direct to consumer’), met gevolgen voor de prijsberekening. Voor retailers geldt hetzelfde: ook zij kunnen rechtstreeks afnemen bij producenten. Hierdoor zijn ze steeds minder bereid te betalen voor groothandelsdiensten. Dit resulteert voor de grossiers in de heroverweging van hun toegevoegde waarde in de keten.

De groothandel zou waarde in de keten moeten toevoegen. Martin Mulder van Rinos legt uit: “Digitalisering is een belangrijke trend, de wereld wordt steeds kleiner en de concurrentie komt uit verschillende hoeken en van verder weg. Nieuwe spelers, nieuwe toetreders uit landen waar voorheen niet aan gedacht werd, maar ook grondstoffen die van verder weg komen.”

Expert Jos Voss, sectorspecialist Retail en Groothandel bij de Rabobank, vult aan: “Er zijn vier belangrijke trends die van invloed zijn op de groothandel, namelijk: toenemende concurrentie, toegevoegde waarde, duurzaamheid en technologie. ‘Toegevoegde waarde’ is wat mij betreft de grootste trend voor de groothandel. Want je ziet onder andere door technologische ontwikkeling dat de positie van de groothandel veel verder onder druk staat. Vroeger was het voor b2b-klanten en producenten heel moeilijk om zaken te doen. Die groothandel had daardoor een hele natuurlijke rol, maar door digitalisering is het makkelijker geworden dat producenten met retailers direct zaken doen.

Alle ontwikkelingen hangen met elkaar samen. Technologie maakt het leveren van toegevoegde waarde makkelijker en daardoor neemt de concurrentie toe. Vroeger was iedereen binnen de groothandel actief in een bepaalde sector en kende daar zijn eigen concurrenten. Tegenwoordig zie je dat het meer vervaagt en dat het grotere speelveld zorgt voor onverwachte concurrentie uit verschillende hoeken.”
Jos Voss, Rabobank

Digitale verkoopkanalen zorgen er verder voor dat de binding met klanten nog belangrijker is. Al helemaal omdat het aankoopgedrag van de consument drastisch gewijzigd is in de afgelopen jaren. Dit geldt ook voor de uitzendbranche, waar vraag en aanbod van werk steeds vaker online samenkomen. Werkzoekenden zoeken dan ook vaker online naar een nieuwe baan.

Patricia Honcoop en Lisette van Rossum zijn werkzaam bij de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU) en herkennen dit. “Google Jobs is één belangrijke trend die veel impact heeft op de uitzendorganisaties of onze leden. Je ziet dat de ‘match’ steeds vaker online plaatsvindt. Wat vroeger normaal was, dan had je van die straatjes met allerlei uitzendorganisaties, die zijn nu bijna uit het straatbeeld verdwenen. Je ziet gewoon dat het aan het veranderen is door ontwikkelingen als digitalisering. Mensen kunnen gewoon op internet kijken wat er is aan vacatures. Het werk verandert daardoor.”

Terug naar de groothandel en de invloed van digitalisering. Er zijn tegenwoordig veel alternatieve koopmogelijkheden voor de consument buiten de fysieke winkel. De consument kiest dan ook voor een combinatie van online- en offlineaankopen. De COVID-19-crisis heeft voor een enorme toename van e-commerce gezorgd. Van de totale online omzet in 2020 in Nederland kwam 40 procent van multichannelkanalen, een groei van 35 procent ten opzichte van het jaar 2019 (ING 1,2021).

Het online bestellen blijft wel aanhouden in de nasleep van corona, waarbij bedrijven de fysieke winkel zo goed mogelijk proberen te integreren in de e-commerceomgeving. Dit geldt ook voor de grossiers. Welk kanaal de zakelijke klant ook gebruikt – computer, mobiele telefoon, de fysieke winkel of reclamemateriaal-, de content én analyses van de klant dienen in deze gevallen op elkaar te zijn afgestemd. Daarom spreken we binnen het trendonderzoek van SBB over client-commerce, omdat uiteindelijk alles draait om de klant en de manier waarop die zijn aankopen doet.

Zodoende is er steeds meer focus en aandacht voor bepaalde behoeften, wensen en verwachtingen van de eindklant. Het draait dus niet meer om de manier waarop klanten aankopen doen, maar om het herkennen en ontdekken van de klanten en hoe je ze tegemoet kunt komen. Digitalisering is hier de drijfveer voor. Daarnaast is de pandemie een versterkende factor, waarbij grossiers – juist nu meer dan voorheen – op zoek moeten gaan naar binding en contact met alle spelers binnen de keten.

“Voor grossiers geldt dat zij moeten kijken hoe zij het speelveld zo groot mogelijk kunnen maken en daarmee hun schaal vergroten en de propositie verbeteren. Dit gaat samen met de vraag welke toegevoegde waarde de groothandel nog heeft en hoe die zich onderscheidt van de concurrentie. Cruciaal hierin is hoe klanten worden bediend. Dit zijn twee dingen waar grossiers tegelijkertijd aan moeten werken.”
Cor de Mik, Koopman International B.V.

WAT VERANDERT ER DOOR CLIENT-COMMERCE?

Meer bewustzijn over verkoopkanalen
Klanten gaan voor een connectie met een bepaald merk op zoek naar nieuwe kanalen, apps en platformen. Om een connectie en conversatie met de klanten te blijven houden, zal een vestigingsmanager groothandel moeten weten via welke kanalen de klant binnenkomt. Sterker nog: hij zal zich moeten heroriënteren op verdienmodellen, en de marketing- en verkoopstrategieën, omdat klanten op veel verschillende, kleinere onlineplatformen, apps en community’s aanwezig zijn, zowel in de b2c- als in de b2b-sfeer.

Jeffrey Jonkman, SKOR

Het werk wordt in het algemeen veelzijdiger. Je moet niet alleen telefoontjes beantwoorden, maar je hebt wat meer creativiteit en emotie nodig. De verkoopkanalen wisselen ook. Het kan zijn dat je in de ochtend op WhatsApp of de chat zit en ’s middags telefoneert of een hele dag op hetzelfde kanaal, het is dus erg gevarieerder.

Meerwaarde in de customer journey; klantenservice belangrijker
Client-commerce draait uiteindelijk om de vraag in welke behoefte van de klant de verkooporganisatie voorziet. Hoe zij waarde toevoegt aan de customer journey van de klant en welke kanalen zij daarbij inzet. Als ze de meerwaarde op prijsgebied niet kunnen behalen, proberen grossiers zich op andere manieren te onderscheiden. Het gaat nu niet meer om het doorschuiven van producten, het gaat om ervaring en het tegemoetkomen aan behoeften. Dit kun je voor een groot deel opvangen door uitstekende klantenservice.

Uit onderzoek blijkt dat 92 procent van de consumenten geen zaken wil doen met een bedrijf dat zich één tot drie keer schuldig heeft gemaakt aan het bieden van slechte service (Thuiswinkel.org, 2017).

De overgrote meerderheid daarvan biedt dat bedrijf zelfs helemaal geen tweede kans en keert nooit meer terug. Volgens experts zijn hier verschillende redenen voor. Ten eerste is de machtsverhouding tussen consument en bedrijf veranderd in de steeds digitaal wordende maatschappij.

Gretha de Groot van de Klantenservice Federatie ziet een verschuiving van meer sales richting klantenservice. “Ieder moment van service is ook een kans voor sales. Dus als een klant belt met een klacht, dan gaat het om service en om het behandelen van de klacht. Je moet een goed gesprek aangaan met de klant. Het is ook een kans op klantbehoud. Hoe ga je ervoor zorgen dat je deze ontevreden klant tevreden krijgt en hem ook behoudt? Die twee dingen gaan samen in zo’n gesprek.”

Customer service steeds belangrijker
Door digitalisering is er een toenemend gebruik van beoordelingen, waarbij de beoordelaars bedrijven soms de hemel in prijzen, maar soms ook afbranden. Door het intensieve gebruik van social media reikt negatieve publiciteit bovendien verder en sneller; één enkele tweet kan vandaag de dag een aandelenkoers doen kelderen. In het verlengde daarvan speelt volgens de klantenservicespecialist mee dat de hedendaagse consument steeds ongeduldiger lijkt te worden.

Wanneer je als bedrijf je klanten een optimale klantbeleving wil bieden, ben je min of meer verplicht 24/7 bereikbaar te zijn. Niet alleen via de telefoon, maar ook via kanalen als Facebook en WhatsApp.

Expert Jeffrey Jonkman van SKOR bevestigt dit. “Customer service wordt steeds belangrijker. Veel processen automatiseren waardoor er meer richting customer service en marketing gaat. Het werk voor de junior accountmanager verandert in dat opzicht verwacht ik. Vroeger gingen mensen allerlei offertes maken en er kwamen mailtjes binnen, nu zijn er hele andere systemen. Je klikt heel snel een winkelmandje bij elkaar als consument. De drempel ligt lager voor een potentiële klant. Dus ja, mijns inziens verandert die commerciële rol. Die zal niet helemaal weggaan, maar waar we eerst vier of vijf medewerkers hadden, hebben we nu anderhalve fte.”

De kandidaat centraal
Uitzendbranches koppelen steeds vaker hun IT-systemen om eenvoudiger en efficiënter zaken te doen. Ze automatiseren bepaalde delen van het werk, zoals het screenen en selecteren van sollicitanten. Aan de hand van het profiel van iemand die zich inschrijft voor een bepaalde functie kunnen de systemen herkennen in hoeverre die sollicitant geschikt is voor de functie. Dit scheelt uitzendbureaus een hoop tijd en zo kunnen zij een sollicitatieproces opzetten van hogere kwaliteit.

Ook de uitzendbranche zet digitalisering in om meerwaarde te bieden. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van systemen die met hetzelfde aantal kandidaten uit de database méér matches kunnen maken. De focus is verschoven naar meer online en het feit dat de klant of eindgebruiker centraal staat. Digitale systemen maken dat mogelijk.

“Wij proberen de klant bij de hand te nemen op de site. Gewoon rustig meenemen in die customer journey. En dan kan die altijd nog bellen met vragen, dan komt de binnendienst eraan te pas; die beantwoordt die vraag en gaat dan nadenken hoe kan ik die vraag de volgende keer niet krijgen?”
Jeroen Riemerma, Suplacon

De uitzendwereld is daarnaast competitief. Verschillende organisaties zoeken in dezelfde regio en/of dezelfde vakgebieden naar zowel klanten als kandidaten. Hoe zorgt een uitzendbureau er bijvoorbeeld voor dat het nét wat beter en slimmer aanpakt dan de buurman? Voornamelijk door een efficiëntieslag. Intercedenten gebruiken in hun dagelijkse werk gemiddeld zes digitale systemen. Dat gaat van recruitment- en backofficesystemen tot aan e-mail, WhatsApp, en van cms tot advertentiesystemen en externe cv- en vacaturesearch. Alleen al daarin valt een grote slag te maken in efficiency, gebruikersgemak en het centraal stellen van klant en kandidaat.

Expert Barbara Kramer van het SEU vertelt hoe technologie kan helpen om het werk efficiënter te maken. “Ook in de uitzendbranche wordt veelvuldig gebruikgemaakt van technologische ontwikkelingen. Uitzendorganisaties kunnen straks bijvoorbeeld artificiële intelligentie inzetten als hulpmiddel in het recruitmentproces. Waarbij de computer een eerste selectie, zonder vooroordelen, maakt. Dit kan een mooi hulpmiddel zijn voor de recruiter om te komen tot een betere match.”

WELKE VOORBEELDEN ZIJN ER UIT DE PRAKTIJK?

De klant van tegenwoordig wil producten en onderdelen binnen een mum van tijd kunnen bestellen. Volgens een onderzoek van Hammerson zegt bijna 70 procent van de b2b-kopers dat gemak de belangrijkste factor is tijdens het plaatsen van een bestelling. Daarbij komt de voorkeur van klanten voor selfservice. Volgens Forrester wil 75 procent van de professionele kopers de producten gewoon online kunnen bestellen, in plaats van bij een vertegenwoordiger.

Twitter
Met meer dan 300 miljoen actieve gebruikers is Twitter een plek waarop men direct ziet wat er gaande is. Volgens het Content Marketing Institute maakt 87 procent van de b2b-marketeers gebruik van Twitter voor (content)marketing. Mede door de hoge populariteit is Twitter een belangrijk socialmediakanaal voor b2b-marketing. LinkedIn is voor veel b2b-bedrijven hét platform.

LinkedIn
LinkedIn biedt de mogelijk om de horizon te verbreden. Suggesties voor nieuwe connecties genereert het op basis van klantgedrag en huidige connecties. Misschien wel het belangrijkste onderdeel van LinkedIn: het bereiken van beleidmakers. B2Bb-sales zijn veel gecompliceerder dan b2c-sales, omdat er meer stakeholders invloed hebben, producten complexer zijn en de investeringen hoger. LinkedIn biedt de mogelijkheid om deze beslissers gemakkelijk in kaart te brengen en met hen in contact te komen.

Instagram
Met 800 miljoen maandelijkse gebruikers is Instagram uitgegroeid van een relatief klein sociaal platform waarop je foto’s kunt delen tot een instrument van formaat. Ook voor b2b-bedrijven. Het is namelijk de ideale manier om met beeld de menselijke kant van het bedrijf te tonen. Door slim gebruik te maken van hashtags, livevideo en locatietagging gaan b2b-bedrijven de interactie aan met de doelgroep. Daarnaast draagt het platform bij aan het employer brand bij het aantrekken van nieuw talent.
Omdat veel mensen socialmediakanalen dagelijks gebruiken, is het ook een mooi instrument voor de uitzendbranche. Die gebruikt niet alleen LinkedIn en Google Jobs, maar ook Facebook en zelfs Instagram om banen te vinden.

WAT IS DE IMPACT VAN CLIENT-COMMERCE OP HET WERKVELD?

Uitbereiding van de werkzaamheden
Client-commerce zorgt voor een uitbreiding van de bestaande werkzaamheden van de groothandelsvestigingsmanager, commercieel medewerker en junior accountmanager. Hierin staat klantbenadering centraal. Door digitalisering veranderen functies en werkzaamheden, waardoor werknemers in een ander speelveld terechtkomen. Het speelveld is complexer doordat er meer spelers bij betrokken zijn en de transparantie en toegankelijkheid van organisaties is toegenomen.

Kennis van socialmediakanalen en de communicatiestijlen die daarbij passen, zijn cruciaal in de dienstverlening aan klanten. Ook moeten salesmedewerkers kennis opdoen over hoe beide verkoopkanalen (online en offline) met elkaar te combineren zijn. Mede door digitalisering is de klant beter geïnformeerd, waardoor de verkoper een productspecialist of expert moet zijn. Zo kan het zijn dat de salesfuncties meer te maken krijgen met klanten die naar de vestiging komen voor problemen met onlineaankopen.

Ook kunnen organisaties extra diensten aanbieden op het internet, bijvoorbeeld “Is het scherm van je smartphone stuk? De batterij dood? Weet je niet goed hoe je al je contacten moet overzetten op een nieuwe telefoon? De verkopers helpen je daarmee!” De werkzaamheden van de verkoper zijn dus efficiënter en ook breder door de digitalisering.

Maar de digitalisering heeft niet alleen invloed op bestaande jobs, ze schept ook de mogelijkheid om nieuwe banen te creëren. Bijvoorbeeld in de ondersteuning van nieuwe bestelsystemen en webshops, waar veel IT’ers voor nodig zijn. Zo ontstaan er gloednieuwe functies als digital workplace innovator. Dit zijn mensen die het digitaliseringsproces op de werkvloer in goede banen leiden en daar ook op een frisse manier mee aan de slag gaan. De communicatieafdelingen werken dan weer met digital storytellers en influencers, naast de socialmedia-experts en de contentmarketingmanagers.

Van reactief naar proactief
Voor de functies commercieel medewerker, (junior) accountmanager en vestigingsmanager groothandel is er een verschuiving in de benaderingsstrategie richting klanten. Met een proactieve strategie is men de klant één stap voor en weet men altijd wat er speelt. Hoe ziet dat er dan uit? Bijvoorbeeld met behulp van notificaties via WhatsApp, dat een update geeft over de levering, voorraad of betaal- en bestelgegevens. Zo bied je informatie aan klanten op momenten dat zij die nodig hebben. Een proactieve strategie helpt bij het onboarden van klanten, waarschuwen voor problemen of het actief versturen van FAQ’s.

Jos Voss, Rabobank

De vestigingsmanagers zitten het dichtste bij de klant, dus die moeten met die klant praten. En ze moeten dat weer vertalen naar signalen voor het hoofdkantoor. Je verdiepen in die klantreis en praten met die klant en dat vervolgens weer vertalen naar een strategische aanpak voor het hoofdkantoor zijn belangrijke vaardigheden. Dat vraagt veel communicatieve vaardigheden, dat je niet in je hoekje blijft zitten, maar dat je er actief op uit gaat om met die klant te praten.

Inlevingsvermogen in de klant
Op een goede manier kunnen communiceren (zowel schriftelijk als mondeling) blijft een belangrijke vaardigheid. Op dit gebied kan veel persoonlijke ontwikkeling plaatsvinden. Studenten moeten zich inleven in de klant en de juiste vragen weten te stellen. De kunst is om verder te kijken dan de behoefte van de klant. Goede service leveren zorgt voor terugkerende klanten. Mede door digitalisering en de stijging van onlineaankopen wordt er meer digitaal ‘geadviseerd’.

Online adviseren betekent informatie die digitaal geregistreerd staat (bijvoorbeeld over de geschiedenis van de klant) snel kunnen analyseren en gebruiken in het gesprek met de klant. Experts Jos Voss legt uit hoe vestigingsmanagers meer kunnen focussen op het leveren van toegevoegde waarde.

“Vestigingsmanagers moeten nadenken over welke waarde zij kunnen bieden in de keten. Ze moeten denken welke waarde ze nog kunnen toevoegen en hoe ze kunnen voorkomen dat hun klanten schakels gaan overslaan. Er zijn verschillende manieren om dat te doen. Een mooi voorbeeld vind ik het rubberen ringetje waarmee een horloge waterdicht wordt gemaakt. Dat is voor een producent als SEIKO niet zo’n groot deel van de kostprijs van een horloge, maar zodra het ringetje niet goed is en het horloge niet waterdicht is, heeft hij een groot probleem. Dus SEIKO is wel heel blij als er een groothandel is die heel veel verstand heeft van rubberen ringetjes en die ook nog de beste weet te vinden in de wereld tegen de beste prijs. Dat zijn manieren om toegevoegde waarde te leveren.”

Digitale vaardigheden ontwikkelen
Je moet weten hoe onlineplatforms en socialmediakanalen werken. De snelheid van berichtgeving via sociale media kunnen managen is hierin een voorbeeld. Hoe ga je bijvoorbeeld om met een negatief bericht over de organisatie dat wordt verspreid via de socialmediakanalen? Leren werken met digitale tools, zoals pc’s, tablets, digitale software in de vorm van apps of verkoopsystemen, hoort hier ook bij.

Volgens Peter Hoogendoorn, commercial director bij Quicks, is het voor de meeste studenten makkelijk om mee te gaan in de digitale ontwikkelingen. “Digitalisering zorgt bij ons voor meer automatisering van processen als papierwerk etc. Je ziet dat de jeugd daar al veel beter in thuis is dan de wat oudere generatie. Degenen die wat ouder zijn vinden het toch lastig om zonder papier te werken, die willen toch altijd dat printje in handen hebben, zeg maar.”

INHOUDSOPGAVE COMMERCIE, GROOTHANDEL EN INTERNATIONALE HANDEL