De nieuwe generatie auto’s vereist vaker een nieuw vakmanschap
Industrial robots
• WAT HOUDT HET IN?
Bij autonoom rijden gaat het voornamelijk om de zelfrijdende auto, die zonder menselijk ingrijpen kan navigeren van A naar B. Op het gebied van autonoom rijden onderscheiden we vijf niveaus.
- Vanaf niveau 1 heeft de auto een systeem dat in bepaalde situaties automatisch kan remmen of accelereren. Denk aan adaptive cruise control (ACC) die de afstand tot de voorligger automatisch regelt. Of aan een automatische inparkeerhulp.
- Vanaf niveau 2 (hands-off) is de auto voorzien van een of meer systemen om automatisch te remmen, accelereren en sturen. De bestuurder moet wel alert blijven en kan de controle weer overnemen door het stuur aan te raken.
- Vanaf niveau 3 kan een auto in een niet-complexe omgeving, zoals een snelweg, geheel zelfstandig, veilig en gecontroleerd accelereren, remmen en sturen. De bestuurder hoeft zijn ogen in die situatie niet meer op de weg te houden (eyes-off). In complexe situaties (in stadsverkeer en bij wegwerkzaamheden) moet de bestuurder de controle weer overpakken.
- Vanaf niveau 4 is een auto volledig autonoom en in vrijwel alle situaties in staat volledig zelfstandig te rijden. Alleen in extreme situaties (bijvoorbeeld bij noodweer of een slecht wegdek met ontbrekende markeringen) moet de bestuurder de controle overnemen. Lukt dit niet, dan brengt de auto zichzelf veilig tot stilstand.
- Op niveau 5 vinden we de ultieme zelfrijdende auto, die in alle situaties volledig zelfstandig rijdt en in principe dan ook geen stuur heeft (Innovam, 2019).
Tot 2040 blijft de impact van automatisch rijden (de echt zelfrijdende auto’s) naar verwachting beperkt. Die ontwikkeling is onzeker om verschillende redenen. De gedragsreacties op autonome voertuigen bijvoorbeeld, zijn grotendeels nog onbekend. 100 procent autonoom rijden is qua wetgeving ook nog niet mogelijk.
De zelfrijdende auto laat dus nog op zich wachten, maar veel moderne auto’s hebben al technologieën voor (semi)autonoom rijden. Ze zijn ontworpen om de veiligheid te verbeteren, zoals achteruitkijkcamera’s, automatisch remmen, cruisecontrol die zich aanpast, waarschuwing bij het wisselen van rijstrook etc. Zo kunnen veel nieuwe auto’s helpen bij inparkeren, de eerste signalen van vermoeidheid herkennen en zelfs een naderend ongeval zien aankomen en ingrijpen. Radartechniek, camera’s en slimme sensoren sturen deze belangrijke informatie door naar een krachtige computer. Die verwerkt alle informatie en geeft vervolgens opdrachten door aan de auto (Planbureau voor de Leefomgeving en Centraal Planbureau, 2020).
(Semi)autonoom rijden omvat verschillende technische systemen, zoals het internet of things (IoT). Er zijn al semiautonome voertuigen geproduceerd die bestuurders gedeeltelijk helpen bij het rijden, remmen, parkeren en wisselen van rijstrook. Met IoT uitgeruste semiautonome auto’s nemen ter plaatse beslissingen en controleren de voertuigactiviteiten gedeeltelijk om ongevallen te voorkomen en de belasting van de bestuurder te verminderen. Samen met verschillende nabijheidssensoren en camera’s zijn auto’s geïntegreerd met IoT-systemen om menselijke fouten te verminderen en het rijden comfortabeler en veiliger te maken (BIZ Intellia, z.d.).
Data en gegevensuitwisseling spelen ook een belangrijke rol bij autonoom rijden (advanced driver assistance system, ADAS).
• WAT VERANDERT ER?
(Semi)autonoom rijden verandert de sector. Enerzijds omdat er minder aanrijdingen zullen zijn, anderzijds omdat schadeprofessionals te maken krijgen met nieuwe technologieën. Op dit moment is de (semi)autonome autotechnologie in de ontwikkelingsfase. PwC verwacht dat in 2025 alle nieuw verkochte personenauto’s minimaal beschikken over level 1 (autonome auto’s) (BOVAG, 2019).
De ontwikkeling naar (semi)autonoom rijden gaat stapsgewijs verder, afhankelijk van het niveau 1 tot en met 5. De volledig zelfrijdende auto (niveau 5) verwacht men niet vóór 2040.
“Het gaat alleen maar verder en verder en de huidige ADAS is een opmars naar autonoom rijden. Daarin worden verschillende fases gedefinieerd van 1 tot 5. Bij fase 5 kun je eigenlijk blind instappen en het voertuig rijdt weg. Wij zitten nu in fase 3 en heel soms fase 4. In fase 3 zitten de systemen erop, maar je wordt geacht zelf te kijken en alles in de gaten te houden, controle te houden. Fase 4 gaat nog een stap verder; dan hoef je je ogen niet meer op de weg te houden. Het zal nog een lange weg zijn naar volledig autonoom rijden. Dat zal per land verschillen en per locatie, eerder op de snelweg dan in de binnenstad. En niet te vergeten van de regelgeving. Want die staat nu nog helemaal niet toe dat er autonoom wordt gereden.”
– Frank Ruygrok, BOVAG
De ontwikkeling naar (semi)autonoom gaat snel. De Europese Unie stimuleert deze ontwikkeling zelfs met doelstellingen die het aantal verkeersslachtoffers en de uitstoot van CO2 drastisch moeten verminderen. Daarbij blijft een aspect belangrijk: veilig herstel. Want wat als zo’n complexe auto ondanks alle techniek aan boord toch beschadigd raakt? Is elk schadeherstelbedrijf dan in staat om zo’n auto veilig te herstellen? (Schadegarant, 2020).
Schade aan (semi)autonome auto’s is complexer én duurder om te repareren. Denk aan sensoren in autobumpers. De bedrijven hebben niet alleen geschikt personeel nodig om hiermee om te gaan. Ze moeten ook investeren in de juiste apparatuur voor het schadeherstel (Rabobank, 2018).
• WELKE VOORBEELDEN ZIJN ER UIT DE PRAKTIJK?
- Een automatische parkeerautomaat, radar cruise-control, botsingwaarschuwing en voetgangerswaarschuwingssystemen zitten standaard in alle Toyota- en Lexus-modellen.
- Met een druk op de knop kunnen Tesla’s Model S-wagens (zowel de P90D als de P85D) automatisch de snelweg afgaan, van rijbaan veranderen, de snelheid aanpassen aan de verkeerssituatie en parallel parkeren. Ze maken gebruik van een combinatie van camera’ s, radars en sensoren die gegevens van de weg verzamelen, zodat deze zelfrijdende auto zo lang mogelijk in de automatische pilootmodus kan blijven.
- De BMW 7-serie, met de camera die in het embleem op de grill is gemonteerd, helpt de bestuurder om automatisch in de rijstrook te blijven en frontale botsingen te voorkomen. Met een extra camera in de voorruit en vijf radars die in verschillende richtingen wijzen, is deze auto geschikt voor het detecteren van tegemoetkomend verkeer, zowel in de buurt als op grote afstand (Grandlife, z.d.).
• WAT IS DE IMPACT VAN INDUSTRIAL ROBOTS (AUTONOOM RIJDEN) OP HET WERKVELD?
Werkzaamheden veranderen
De nieuwe generatie auto’s vereist bij het herstellen van schade een nieuw vakmanschap. Want ondeskundig herstel kan een nieuw schadegeval veroorzaken met negatieve gevolgen. Denk aan onjuiste materiaalverbindingen of aan het niet-correct afstellen en kalibreren van sensoren die informatie doorgeven aan de centrale computer die op basis van die informatie reageert.
Doordat technische en veiligheidsapplicaties in een auto steeds meer met elkaar samenhangen, is het herstellen van schade veel kennisintensiever en complexer van aard. De complexiteit bij kleine schades zal ook toenemen (Schadegarant, 2020).
Benodigde vaardigheden
Nieuwe auto’s zijn slimmer en hebben ander onderhoud nodig. De grootste ontwikkeling in de autobranche zijn de technologische ontwikkelingen van auto’s. Het is essentieel voor schadeherstellers om de werking van al deze technologieën te begrijpen. Voor zowel ADAS als (semi)autonoom en elektrisch rijden.
Door die complexere auto’s en daarmee ook het complexere schadeherstel moeten schadeherstellers blijven leren, anders houden ze de ontwikkelingen niet bij. Vanwege de toenemende integratie van sensoren en camera’s in carrosseriedelen is het ook voor autospuiten van essentieel belang dat men hiervan op de hoogte is (OOC, 2018d).
INHOUDSOPGAVE CARROSSERIE
