Mobility as a service (MaaS)
en de treinreizigers
Deeleconomie
• WAT HOUDT HET IN?
In de toekomst reizen veel reizigers bij voorkeur nog meer op een betrouwbare, veilige, snelle, gemakkelijke en comfortabele wijze van A naar B. Het openbaar vervoer is daarbij een onderdeel van het totale mobiliteitssysteem en speelt daarin ook een belangrijke rol door op een veilige en duurzame wijze grote groepen reizigers te vervoeren. Om alle modaliteiten en mobiliteitsdiensten optimaal te gebruiken, is mobility as a service een belangrijke ontwikkeling.
Mobility as a service (MaaS) staat voor een transitie in mobiliteit waarbij de consument toegang heeft tot de mobiliteit in de vorm van diensten. MaaS brengt verschillende modaliteiten samen op een (mobiliteits)platform voor openbaar vervoer, autoverkeer en fietsen. Het brengt alle vormen van vervoer samen in een mobiele dienst. Aanbieders van MaaS combineren via een digitaal platform verschillende vervoersdiensten, zoals trein, bus, metro, deelfietsen en aanverwante diensten. Voor het aanbieden van MaaS-diensten is men ook afhankelijk van de medewerking van bedrijven op het gebied van vervoer.
De MaaS voor mobiliteitsdiensten is een digitale, datagedreven markt die nog sterk in ontwikkeling is. Uiteraard is de impact van ontwikkelingen op stedelijk, regionaal en landelijk niveau verschillend. De verwachting is dat MaaS door het stimuleren van openbaar vervoer een belangrijke bijdrage levert aan duurzaamheidsdoelstellingen en het tegengaan van het fileprobleem (SpoorPro, 2020c).
De klanten plannen de treinreis bijna altijd al digitaal. En het bezit van een eigen auto of fiets is minder vanzelfsprekend, zeker voor jongeren in steden. Beschikbaarheid van het vervoermiddel en gemak staan centraal. De reiziger wil voor elke reis een passend vervoermiddel kunnen kiezen. Alle vormen van mobiliteit zijn straks zowel fysiek als digitaal met elkaar verbonden bij MaaS. De deelfietsconcepten zoals de huidige ov-fietsen zijn niet meer uit het straatbeeld weg te denken (NS, 2021).
• WAT VERANDERT ER?
NS, GVB, HTM en RET kunnen een MaaS-platform oprichten, waarop ze partijen toelaten die mobiliteitsdiensten aanbieden aan reizigers. De verschillende vervoersdiensten, zoals trein, bus, metro, deelauto’s en deelfietsen, kunnen MaaS via een platform aanbieden en naadloos op elkaar laten aansluiten.
NS werkt daar dus, waar mogelijk, samen met partners hard aan. Dat doen ze door onder meer aansluitingen tussen verschillende vervoersmodaliteiten zowel fysiek als digitaal te optimaliseren en het voor- en natransport te verbeteren. Onder andere door een platform te ontwikkelen waarop ze modaliteiten samenbrengen en door hun NS-app te verbeteren met een steeds betere reisplanner en reisinformatie (NS, 2021).
• WELKE VOORBEELDEN ZIJN ER UIT DE PRAKTIJK?
GVB, HTM, NS en RET willen samen een nieuwe onderneming oprichten om een open MaaS-platform te kunnen starten. De drie kernactiviteiten van de joint venture zijn het (laten) bouwen van een platform, het koppelen van mobiliteitsaanbieders en MaaS-dienstverleners, en het onderhoud, de service en verdere ontwikkeling van het platform. De mobiliteitsaanbieders en MaaS-dienstverleners zullen naast de koppeling ook andere diensten kunnen afnemen (SpoorPro, 2020c).
• WAT IS DE IMPACT VAN DEELECONOMIE (MOBILITY AS A SERVICE) OP HET WERKVELD?
Werkzaamheden veranderen
De deeleconomie en MaaS hebben weinig invloed op de werkzaamheden van de railvervoermachinist. Wel hebben ze invloed op de strategie, processen, planning en activiteiten van het bedrijf (bijvoorbeeld NS).
INHOUDSOPGAVE RAIL
