Het vermindering van CO2-uitstoot lijdt ook tot andere autotechnieken
Energietransitie
• WAT HOUDT HET IN?
Nederland heeft zich aan het klimaatakkoord van Parijs gecommitteerd om de mondiale temperatuurstijging te beperken. De uitstoot van broeikasgassen, zoals CO2, moet daarom drastisch omlaag.
De klimaatverandering, de luchtkwaliteit in sommige binnensteden en de eindigheid van fossiele brandstoffen zijn een paar redenen voor de toenemende wens om bewust om te gaan met de leefomgeving en grondstoffen duurzaam te gebruiken. Bij de transitie naar duurzame energiesystemen speelt de auto een grote rol. De auto zal in de toekomst vaker volledig elektrisch aangedreven zijn (BOVAG, 2019).
Milieueisen zorgen voor meer elektrisch rijden.
In de mobiliteitsbranche zijn de vermindering van CO2-uitstoot en het verbeteren van de luchtkwaliteit belangrijke redenen om elektrisch rijden in de komende jaren verder te stimuleren.
Om de uitstoot van broeikasgassen in Nederland te reduceren, zijn de opties naast elektrisch vervoer, hybrides (HEV) en plug-in hybrid electric vehicles (PHEV’s), het gebruik van duurzame biobrandstoffen en van waterstof. Er zijn verschillende typen volledig elektrische voertuigen, ook wel zero-emission vehicles (ZEV) genoemd: full electric vehicle (FEV), battery electric vehicle (BEV) en waterstof-elektrische auto (FCEV).
De markt van elektrische vervoertuigen groeit. In juli 2020 telde Nederland 307.869 elektrische voertuigen. In juli 2020 werd tevens de honderdduizendste plug-in hybride elektrische personenauto verwelkomd. Volgens de Rijksdienst voor Ondernemen reden er in juli 2020 ook ruim vijfduizend elektrische bedrijfsvoertuigen (met een gewicht < 3,5 ton) (Nederland elektrisch, 2020).
In 2020 was al 20,5 procent van alle nieuw geregistreerde auto’s elektrisch aangedreven. Uiteraard duurt het even voordat het gehele wagenpark is vervangen door elektrische auto’s; dat zal ergens tussen 2040 en 2050 zijn (BOVAG, 2021).
De CO2-reductie vereist meer elektrische auto’s, maar ook de transportsector verandert. Het aandeel lichte bedrijfswagens met verschillende aandrijflijnen voor stedelijke distributie neemt toe. De stadsdistributie moet in 2025 schoner zijn en een belangrijke bijdrage aan de CO2-reductiedoelstellingen leveren (OOC, 2018a).
“Minder CO2 door te elektrificeren of op waterstof te gaan rijden. Elektrificeren is een belangrijke trend. Voor de stadsdistributie en voor lange afstanden rijden. Deze ontwikkeling voltrekt zich met een grotere snelheid dan menigeen dacht enkele jaren geleden. Bovendien is er een honger naar kennis vanuit de carrosseriebouw om zijn producten zoals laadkranen die vroeger via de dieselmotor van de truck werden aangedreven nu elektrisch te kunnen aandrijven. Daarnaast is er behoefte aan kennis en praktijktraining om veilig aan elektrische voertuigen te kunnen werken.”
– Jasper Burgers, RAI Vereniging
Naast autorijden veroorzaakt de gemiddelde schadereparatie en het onderhoud ook CO2-uitstoot. Met gebruik van milieuvriendelijke middelen en een zo laag mogelijk verbruik van grondstoffen, kan de schadeherstelbranche de milieuschade zo veel mogelijk beperken. Schadeherstelbedrijven kunnen zelf duurzamer worden door te investeren in bijvoorbeeld energiezuinige verlichting, isolatie of door 100% groene energie te gebruiken (Rabobank, 2018).
• WAT VERANDERT ER?
Bij elektrische auto’s hoort een andere techniek dan bij traditionele auto’s. De elektrificatie van voertuigen leidt tot nieuwe ontwikkelingen en ander soort werk. Er zitten minder onderdelen in elektrische auto’s dan in auto’s die op brandstof rijden. Toch maakt het werk van schadeherstellers ingewikkelder.
“Een volledig nieuw ontwikkelde elektrische auto, zoals bijvoorbeeld een Polestar of ID3, is heel specifiek bij schade. Hoe is deze auto geassembleerd? Waar moet ik op letten als ik iets ga uitdeuken? Mag dit wel of moet ik het deel vervangen? Het wordt steeds voertuig specifieker. Men moet specifiekere OE-voertuigkennis raadplegen. Wat je ook ziet, je hebt binnen schadeherstel een calculator, dit is de voorbereider van het werk. Die kijkt wat de schade is en wat er precies moet gebeuren. Dat is nu een keuzedeel binnen de opleiding. Die rol van calculator of frontofficemedewerker wordt steeds belangrijker. Welke auto heb ik voor me met welke schade? Zodat het dan goed gedocumenteerd naar de hersteller kan gaan. Moet diegene die spuit en schuurt die kennis bezitten? Of wordt die rol ervoor veel belangrijker? Degene die het herstelplan maakt, moet het goed snappen. Dat wordt ook een steeds belangrijkere rol.”
– Frank Ruygrok, BOVAG
De toename van elektrisch vervoer en elektrische voertuigen is een kans en uitdaging voor carrosserie-bouwers. Er zit ook steeds meer slimme ICT in voertuigen, waarmee de carrosseriebouwer goed overweg moet kunnen. Dat vraagt om ander gereedschap en andere kennis. Carrosseriebouw houdt zich er al mee bezig.
“De sector zit te wachten op dat soort nieuwe ontwikkelingen. Je kunt heel veel CO2 besparen. Daar waar in het verleden de transportsector niet bereid was om hierin te investeren, zie je nu een omslag. We merken in de carrosseriebouw dat bij het ontwerpen en bouwen van het voertuig al wordt gerekend met de CO2-voetprint.”
– Jasper Burgers, RAI Vereniging
Stadsdistributie moet schoner zijn en een belangrijke bijdrage leveren aan de CO2-reductie. Dat betekent een tweedeling in het vervoerssysteem: in de steden rijden kleine, elektrische voertuigen met een hoge beladingsgraad. Zij halen hun lading op in logistieke hubs rondom de steden. Doordat het transportsysteem is veranderd, is de vraag van klanten ook anders: er is behoefte aan kleinere of juist grotere vrachtwagens. De toename van elektrisch vervoer in de stad heeft als gevolg dat carrosseriebouwers lichtere voertuigen moeten opleveren om te compenseren voor het zware accupakket.
Carrosseriebouwers zijn hard op zoek naar specialisme en dat kopen ze op verschillende manieren in: door te investeren in de eigen mensen, door freelancers in te zetten of door deeltaken uit te besteden (OOC, 2018a).
De toename van elektrisch vervoer heeft invloed op schadeherstel. Bij schadeherstel zoeken ze voortdurend naar duurzame oplossingen op het gebied van CO2-uitstoot. Ze hanteren milieubesparende reparatiemethodes, zonder middelen met vervuilende bestanddelen.
• WELKE VOORBEELDEN ZIJN ER UIT DE PRAKTIJK?
ABS Autoherstel is bezig met het reparatieproces van elektrische voertuigen. De komst van elektrische voertuigen brengt verandering in het schadeherstelproces. Het schadeherstel aan benzine- en dieselauto’s is niet geheel zonder ‘gevaar’. Denk aan giftige en brandbare stoffen, dampvorming, brandstoflekkage, brand- en explosiegevaar. Maar elektrische spanningen zijn veel gevaarlijker (ABS Autoherstel, 2021).
• WAT IS DE IMPACT ENERGIETRANSITIE (ELEKTRISCHE VOERTUIGEN) OP HET WERKVELD?
Werkzaamheden veranderen
Nieuwe auto’s zijn steeds vaker voorzien van diverse rijhulpsystemen. En van nieuwe, lichtere materialen die nodig zijn om de CO2-uitstoot te verlagen. Deze nieuwe materiaalsoorten zorgen voor nieuwe verbindingstechnieken en vragen een andere reparatiemethode dan de gangbare materialen. De nieuwe auto’s zijn steeds moeilijker te repareren. De juiste reparatiemethoden en het schadeherstel zijn steeds lastiger uitvoerbaar (Automotive management, 2019).
Om de schade aan hybride of elektrische auto’s vakkundig en snel te kunnen herstellen, moet men gebruikmaken van de modernste elektro- en hybridetechnieken voor autoschadeherstel. Kennis op het gebied van hybride en elektrische voertuigen is steeds belangrijker voor schadeherstel (OOC, 2018c).
“Voor de elektrische auto’s heeft men op het gebied van schadeherstel nieuwe kennis nodig en nieuwe vaardigheden.”
– Roel Akkerman, Summa College
Met de komst van elektrisch aangedreven voertuigen doen andere technologieën hun intrede in de automobielbranche. Hieraan zijn ook nieuwe risico’s verbonden, die bij ondeskundig handelen tot ernstige schade en letsel kunnen leiden. Denk aan gevaarlijke elektrische spanningen, oplopend tot vele honderden volts. NEN 9140 geeft aan hoe je veilig kunt werken aan hybride en elektrisch aangedreven voertuigen.
Er is een training voor het veilig herstellen van e-voertuigen basis (ev-VOP NEN 9140) voor schadeherstellers die op een veilige manier reparaties aan e-voertuigen moeten verrichten. Tijdens de training leren ze componenten van e-voertuigen te herkennen en wat ze wel en niet mogen doen aan dit type voertuigen. Zo voldoen ze ook aan de NEN 9140-norm met betrekking tot het werken met elektrische en hybride voertuigen (Innovam, z.d.).
“Elektrische auto’s zijn er, en dat betekent voor de schadesector dat de medewerkers in die sector massaal getraind moeten worden op veilig werken. Dat heet NEN 9140. Dat is een norm van het veiligstellen van een elektrisch voertuig. Studenten zullen we daarmee opleiden en medewerkers in de branche zullen daarop nageschoold moeten worden.”
– Roel Akkerman, Summa College
“Als je met elektrische voertuigen gaat werken, heeft dat bepaalde extra veiligheidsrisico’s. Je moet die meteen herkennen. Hoe herken ik een elektrisch voertuig? Als ik hem dan herken, wat mag ik dan wel en wat mag ik niet? Er is behoefte aan kennis om veilig te kunnen werken aan batterij-elektrisch en niet te vergeten waterstof-elektrisch aangedreven voertuigen. En door de snelle technische ontwikkelingen zal de benodigde kennis ook snel wijzigen. Dit kan je alleen oplossen door een zeer nauwe samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven.”
– Jasper Burgers, RAI Vereniging
Omdat er veel nieuwe, verduurzaamde voertuigen op de weg komen (elektrische voertuigen) vraagt dit om nieuwe kennis en innovatie in de carrosseriebouw. Werkgevers in de carrosseriebouw zijn hard op zoek naar specialisme en dat kopen ze op verschillende manieren in: door te investeren in de eigen mensen, door freelancers in te zetten of door deeltaken uit te besteden. Qua vakmensen zijn nieuwe vaardigheden nodig (OOC, 2018a).
Benodigde vaardigheden
Nieuwe (elektrische) auto’s zijn slimmer en hebben ander onderhoud nodig. De toename van het aantal elektrotechnische werkzaamheden vraagt om een technicus met specifieke kennis en ervaring. Er is veel behoefte aan mensen met affiniteit voor en kennis over elektrotechniek en ICT. Veel medewerkers hebben een opleiding nodig op elektronica- en diagnosegebied. Het bijhouden van technische kennis is belangrijk om de storingen te kunnen oplossen. Goed diagnose kunnen stellen is ook essentieel (Innovam, 2019).
“Volgens mij hebben de effecten van de elektrische auto en ADAS, al die trends, hetzelfde effect: dat er meer kennis en vaardigheden nodig zijn. Dat is dan meer technische kennis en vaardigheden.”
– Roel Akkerman, Summa College
Op het gebied van carrosseriebouw is er ook grote behoefte aan werknemers van een hoog niveau met kennis van elektronica. Monteurs die deels elektromonteur zijn (OOC, 2018a).
INHOUDSOPGAVE CARROSSERIE
