Samenwerking cruciaal voor bestaansrecht
Samenwerkende branches
• WAT HOUDT HET IN?
De luchtvaart is geen sector op zich, maar een waardeketen van verschillende sectoren: logistiek, beveiliging, catering, hospitality, techniek en facilitymanagement. Veel sectoren maken samen de luchtvaart tot wat die is. Naast veelvormigheid kenmerkt de luchtvaart zich door grote onderlinge verbondenheid, samenhang en wederzijdse afhankelijkheid van al deze sectoren en beroepen. Zonder beveiliging of marechaussee bijvoorbeeld, is er geen luchtvaart mogelijk (House of Aviation, 2019a).
Om resultaten te bereiken op het gebied van bijvoorbeeld duurzaamheid, circulaire economie en veiligheid, moeten veel partijen ook met elkaar samenwerken. De toekomst van de Nederlandse luchtvaart bestaat uit veilige en duurzame verbindingen, optimaal ingebed in een goed leefklimaat. Daar zijn veel partijen bij betrokken. Samenwerking tussen die partijen is van oudsher de basis voor een goede luchtvaartdienst.
Een luchthaven biedt de infrastructuur en faciliteiten voor vertrekkende, overstappende en aankomende reizigers en goederen. De processen die hiervoor nodig zijn, voeren een groot aantal partijen uit. Op een luchthaven werken business- en sectorpartners samen in een keten van processen en verantwoordelijkheden. Schiphol bijvoorbeeld, is een luchthaven met meer dan negenhonderd organisaties.
Met hulp van partners en samenwerkingsverbanden komt de luchtvaart tot baanbrekende innovaties. Die helpen de reizigers aan een optimale reiservaring. En omwonenden, werknemers en bezoekers aan een duurzame en veilige luchthaven. Samenwerken bij diverse processen en activiteiten is dus belangrijk.
• WAT VERANDERT ER?
Ketendenken is een typisch luchtvaart gerelateerde activiteit. Het is heel specifiek in de luchtvaart, zeker met zo veel schakels in het proces van het boeken van een passagier tot dat die in het juiste vliegtuig zit. Daarvoor moeten meerdere afdelingen bij elkaar komen. Voordat een vliegtuig kan vertrekken, zijn er tussen de tien en vijftien afdelingen bij betrokken. Die moeten allemaal met elkaar overleggen om ervoor te zorgen dat het voor die ene passagier goed verloopt. Ketendenken zit ook in het besluit nemen over een proces. Als je een besluit neemt, moet je bedenken of dat effect heeft op al die andere schakels.
De luchthavens in Nederland willen intensiever gaan samenwerken en pleiten voor een systeembenadering. Met een systeembenadering kunnen de luchthavens de beschikbare capaciteit optimaal benutten. Daarbij moet aandacht zijn voor elkaars kansen en specialismen, zoals drones, elektrisch vliegen, vliegscholen, parachutespringen enzovoort. Ook kunnen de luchthavens meer samenwerken bij de borging van andere publieke belangen, zoals CO2-reductie. Het staat de luchthavens, als marktpartijen, vrij om initiatief te nemen en te verkennen of ze activiteiten bedrijfsmatig willen samenbrengen (Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, 2020).
CDM staat voor “Collaborative Decision Making” dat is ook een vorm van samenwerken. CDM combineert o.a. vluchtinformatie van luchtvaartmaatschappijen, wegvervoerders en vrachtafhandelaren om het vervoer van luchtvracht over de weg optimaal af te stemmen tussen vesrchillende partijen. Wegvervoerders hebben belang om tijdig over vluchtinformatie te beschikken om aansluitend wegtransport efficiënt te kunnen plannen. Het kunnen beschikken over actuele informatie van vrachtafhandelaren is essentieel om conform planning te kunnen laden en lossen bij vrachtafhandelaren. Gebrekkige communicatie tussen transporteurs en vrachtafhandelaren over geplande truckbewegingen en beschikbare laad- of loscapaciteit kan al snel tot vele uren vertraging leiden. Door truckbewegingen voorspelbaar(der) te maken, worden vrachtafhandelaren en wegvervoerders in staat gesteld om truckbewegingen beter op beschikbare laad- of loscapaciteit af te stemmen waardoor wachttijden kunnen worden geminimaliseerd.
• WELKE VOORBEELDEN ZIJN ER UIT DE PRAKTIJK?
- KLM en Luchtverkeersleiding Nederland hebben het Knowledge and Development Centre (KDC) opgericht. Het doel van dit samenwerkingsverband is om waardevolle en innovatieve oplossingen te vinden voor de duurzame ontwikkeling van mainport Schiphol. Het KDC ondersteunt en ontwikkelt verschillende projecten die onderzoeken of het luchtruim duurzaam en veilig is en of men het optimaal gebruikt. Daarbij draagt het KDC ook oplossingen aan (Schiphol, z.d.-d).
- Een goed bereikbare en veilige luchthaven is belangrijk voor reizigers, omwonenden, medewerkers en zakelijke klanten. Als we mainport Schiphol willen handhaven en uitbouwen, is dit een van de belangrijkste verantwoordelijkheden. Daarom vormen KLM, TU Delft, TNO en het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium de Samenwerking Innovatieve Mainport (SIM). Het doel: de bereikbaarheid van en de processen op de luchthaven verbeteren door innovatieve technologieën (Royal Schiphol Group, z.d.).
- Airport Collaborative Decision Making (ACDM) is een door Eurocontrol ontwikkelde aanpak met de bedoeling om de efficiëntie van luchthavenoperaties te verbeteren door het gebruik van middelen te optimaliseren en de voorspelbaarheid van onder andere de turnaround van vliegtuigen te verbeteren. De invoering van ACDM betekent een belangrijke kwaliteitsslag4 . Het is ontwikkeld omdat het steeds drukker wordt in het Europese luchtruim. Het idee is dat alle operationele partners (zoals luchthaven, luchtvaartmaatschappijen, grondafhandelaren, luchtverkeersleiding) informatie over de status en planning van een vlucht zorgvuldig met elkaar delen. Hierdoor wordt de voorspelbaarheid groter en kan de beschikbare capaciteit beter gebruikt worden (ruimte in de lucht, gates, taxi, landings- en vertrekbanen). Die verhoogde voorspelbaarheid draagt bij aan de productiviteit en de kostenefficiëntie binnen aviation (Schiphol, z.d.-g).
• WAT IS DE IMPACT VAN SAMENWERKENDE BRANCHES OP HET WERKVELD?
Werkzaamheden veranderen
In het begin van de samenwerking, om de samenwerking te stroomlijnen, is het uiteraard van belang ervoor te zorgen dat er duidelijkheid en overeenstemming is over de doelstellingen, taken en verantwoordelijkheden die bij de samenwerking komen kijken. En om de samenwerking succesvol te laten zijn, moet het volledig duidelijk zijn welk probleem de samenwerking kan oplossen (of welke waarde die kan creëren) voor de betrokken bedrijven.
Samenwerking bestaat al op het gebied van luchtvaart. Tijdens het werk in de luchtvaart werkt men samen met verschillende teams, afhankelijk van de werkzaamheden en onderwerpen. Men overlegt over processen en werkzaamheden en informeert elkaar over bijzonderheden, problemen, wijzigingen en situaties. Teamleden nemen deel aan werkoverleggen, delen informatie en stellen waar nodig vragen ter verduidelijking. Ze geven knelpunten door en dragen bij aan oplossingen. Gezien de wijzigende technische situaties en klantbehoeften moet men zich hier ook op richten.
Op het gebied van luchtvracht vergemakkelijkt communicatie en datadeling via onlinekanalen de samenwerken (vergelijkbaar met sector Transporten en logistiek). Om efficiënt met ketenpartners samen te werken, moet een ondernemer over correcte informatie/data beschikken. Het kunnen beschikken over de juiste data is een uitdaging op zich. Gestandaardiseerde datadeelmodellen dragen bij aan het gemak om samenwerkingen op te zetten.