• WAT HOUDT HET IN?

De circulaire economie is een begrip dat het behoud van de natuurlijke omgeving promoot, door het winnen van grondstoffen en genereren van afval zo veel mogelijk terug te dringen. Daarmee staat het tegenover wat de voorstanders ervan de ‘lineaire economie’ noemen. In tegenstelling tot het weggooien van producten aan het einde van hun gebruiksduur, is het belangrijk om in het kader van de circulaire economie de levensduur van producten en de daarin verwerkte materialen verlengen. Producten die het einde van de gebruiksfase bereiken, moet je zo veel mogelijk hergebruiken, herfabriceren en recyclen, om verbranding en storting zo lang mogelijk uit te stellen (LogiCE, 2019).

• WAT VERANDERT ER?

Vanuit een logistiek perspectief gaat de transitie naar een circulaire economie over een verschuiving van lineaire ‘open-loop’ waardeketens naar circulaire ‘closed-loop’ waardeketens, waarbij je de benutting van rest- en afvalstromen en ook de voorwaartse goederenstromen en retourstromen gezamenlijk in acht neemt. In het algemeen zou dit efficiëntere gebruik van materialen tot een vermindering van de uiteindelijke afvalstromen moeten leiden. En daarmee verbranden en storten van afval moeten vervangen door de verlengde levensduur van producten en meer hergebruik en recycling. De logistieke sector speelt een regierol in het samenbrengen van de nieuwe productstromen tussen (wellicht nieuwe) actoren in een circulair ecosysteem.

In een circulaire economie zijn bedrijven in een waardeketen afhankelijker van elkaar, waardoor er nieuwe vormen van samenwerking nodig zijn. De transitie naar een circulaire economie biedt kansen voor de logistieke sector. Een logistiek dienstverlener heeft vaak inzicht in welke reststromen waar vandaan komen en welke grondstoffen gevraagd zijn bij andere organisaties. Het verbinden van vraag en aanbod zorgt voor het sluiten van kringlopen. Om de rol van ketenregisseur te vervullen, moeten logistieke dienstverleners het initiatief nemen om synergie te vinden tussen de verschillende ketenschakels (LogiCE, 2019).

• WAT IS DE IMPACT VAN CIRCULAIRE ECONOMIE OP HET WERKVELD?

Werkzaamheden veranderen
De rol van de logistieke sector in de circulaire economie is een nog redelijk onontgonnen gebied.

Voor de logistieke sector liggen er kansen om de ketenregie op te pakken rond het efficiënt bij elkaar brengen van vraag en aanbod van materialen voor gebruik en hergebruik. Deze regiefunctie gaat een stap verder dan spullen van A naar B vervoeren. Het betekent proactief kijken naar mogelijkheden om van een reststroom weer een nieuwe waardevolle resource te maken. En daar dan de juiste partners bij vinden. Deze regiefunctie is een kernexpertise van de logistieke sector, die als essentiële bouwsteen in de transitie naar een circulaire economie vereist is (LogiCE, 2019). De medewerkers die keten- en netwerkgericht zijn moeten de kennis en inzichten kunnen vertalen in de partners en de processen.

Het verbinden van vraag en aanbod in de circulaire economie vraagt om inzicht in waar welke materiaalstromen vrijkomen en nodig zijn. Veel data hierover zijn al bekend bij logistieke dienstverleners, waardoor zij de rol van ketenregisseur (deels) op zich kunnen nemen. Hun kennis kan helpen bij uitdagingen zoals het ondersteunen van samenwerking in de keten, het slim combineren van transportcapaciteit van verschillende ketens, om zo de impact van logistiek en overcapaciteit te verminderen (Netwerk Fan, z.d.).