Carrosserie

• BEDRIJVEN EN OMZET

Volgens een SBI-afbakening op het gebied van de Carrosseriebranche valt ongeveer 45 procent van de bedrijven onder Schadeherstel, zo’n 13 á 14 procent van de bedrijven valt onder Carrosseriebouw en ruim 40 procent valt onder Specialisten (handel in en reparatie van caravans, reparatie van specifieke auto-onderdelen, detailhandel in en reparatie van motorfietsen en onderdelen daarvan) (KBA Nijmegen, 2020).

• WERKGELEGENHEID EN VACATURES

In 2020 zijn in de carrosserie 19.360 werknemers. Hierbij zijn oproepkrachten en reguliere werknemers meegenomen. Zelfstandigen en uitzendkrachten zijn hier niet in mee berekend. Het aantal werknemers is gestegen sinds 2015 (16.690 werknemers in 2015). Terwijl in de periode van 2008 tot 2014 is het aantal werknemers was gedaald.
De instroom in de markt is 16,5 procent. Dit zijn de werkenden die een jaar geleden nog niet in dezelfde branche werkten. De uitstroom is 14,1 procent (Arbeidsmarkttechniek, 2020).

Het aantal parttimers in de carrosseriebranche is tussen 2007 en 2019 gestegen van 12.9 procent naar 18.6 procent. Jaarlijks wisselt 7 procent van de medewerkers binnen de branche van baan. Tussen de 20 en 25 procent van de werknemers jonger dan 25 jaar wisselt jaarlijks van baan. De zij-instromers bestonden in 2018 voor 39 procent uit uitzendkrachten, 12 procent komt uit de handel en 10 procent uit de metaal. De nieuwe jonge instroom komt voor 2018 voor 19 procent uit de opleiding voertuigen/mobiele werktuigen, voor 6 procent uit de metaalopleiding en een gelijk percentage komt uit het middenkader engineering. De grootste instroom komt jaarlijks via uitzendbureaus, gevolgd door metaal-medewerkers en carrosseriebouwers uit niet-OOC-ondernemingen (RAI Vereniging, 2020).

Volgens de conjunctuurenquête van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) ervoer in het derde kwartaal van 2019 ruim 40 procent van de bedrijven in de gespecialiseerde autoreparatie belemmeringen door een tekort aan arbeidskrachten. Bij de carrosserie- en aanhangwagenindustrie gold dat voor 30 procent van de bedrijven. Overall ervoer in Nederland gemiddeld 25 procent van alle bedrijven belemmeringen door een tekort aan arbeidskrachten: de carrosseriebedrijven ervoer dus vaker dan gemiddeld arbeidsmarktkrapte. Inmiddels bepaalt de coronacrisis de werkelijkheid van het moment. Hoe dit uiteindelijk uit zal pakken is ongewis. Het zal afhangen van de lengte en de zwaarte van de crisis (KBA Nijmegen, april 2020).
Bij de SBI-afbakening valt ongeveer 45 procent van de bedrijven onder Schadeherstel (carrosserieherstel), ruim 40 procent valt onder Specialisten (o.a. ook reparatie van motorfietsen) en zo’n 13 á 14 procent van de bedrijven valt onder Carrosseriebouw (OOC, 2020).

BOVAG verwacht tot 2030 een afname van de schade-omzet. De Nederlandse markt voor autoschadeherstel zal qua omzet in 2030 ongeveer een derde lager zijn dan nu: van 1,2 miljard euro naar ca 800 miljoen euro. Dat zijn enkele uitkomsten uit de ‘Toekomstvisie Autoschadeherstel tot 2030 (BOVAG, 2018).

• IMPACT CORONAVIRUS

In november 2020 gaven FOCWA-leden (carrosseriebranche) aan dat ze minder werkopdrachten hadden en een groep van ongeveer 11 procent verwachte ook personeelsleden te moeten ontslaan. In november 2020 was 1 op 4 schadeherstelbedrijven verliesgevend. Ongeveer 15 procent van de bedrijven verwacht een inkrimping of overname van het bedrijf.

De situatie in november 2020 is nog vergelijkbaar met de effecten die FOCWA in het voorjaar van 2020 zag. Zo ervaren schadeherstelbedrijven +/- 22 procent minder orders en dus ook minder werk in de werkplaats.

Opvallend in de FOCWA-coronamonitor zijn er verschillen tussen de verschillende bedrijfstakken. Zo kent de ruitherstelsector een gemiddeld orderverlies van 37 procent, tegenover 29 procent bij caravan- & camperservicebedrijven en 23 procent bij autoschadeherstelbedrijven. De schadeherstel van campers en caravans is overigens seizoenswerk.

Als er gekeken wordt naar de financiële positie van de FOCWA-leden, dan geeft tussen de 25 en 30 procent van de bedrijven aan verliesgevend te zijn eind 2020. Zowel bij autoruit-, autoschade- als caravan- & camperschadeherstelbedrijven.
Naast de bedrijfstakken, vallen er verschillen op te merken in de regionale spreiding. Zo blijkt uit de coronamonitor van FOCWA dat bedrijven uit de Randstad (Zuid-Holland, Noord-Holland en Utrecht) minder hinder ondervinden van corona dan de omliggende provincies. Deze laatste groep bedrijven geeft aan 27 procent minder klanten te ontvangen, terwijl bedrijven in de Randstad een klantenverlies van 11 procent kennen. 5 procent van de bedrijven in de Randstad verwacht personeel te moeten ontslaan, terwijl dit voor bedrijven in de andere regio’s 15 procent bedraagt. Omgekeerd verwacht 26 procent van de bedrijven in de Randstad personeel te moeten werven, voor bedrijven in de andere regio’s ligt dit percentage op 11 (FOCWA, 2020).

Begin 2021 lijkt het effect van de corona nog heftiger. De Schadeherstelbedrijven ervaren fors minder (33 procent) orders en dus minder werkzaamheden in de werkplaats ten opzichte van december 2020, toen er gemiddeld 22 procent minder orders werden gemeld. Opvallend is dat begin 2021 9 procent van de leden leveringsproblemen bij (toe)leveranciers ervaart, ten opzichte van 14 procent in 2020.

Waar in 2020 het vertrouwen in een goede afloop van deze crisis relatief constant bleef (84 procent), zakt dit aandeel begin 2021 naar 78 procent. En 2 op 5 ondernemers zegt verliesgevend te zijn.
Een verklaring is onder andere de liquiditeitspositie van ondernemers die onder druk staat. 25 procent van de ondernemers zegt over minder liquide middelen te beschikken, ten opzichte van 14 procent in de periode voor de harde lockdown. FOCWA-leden kennen hierbij een gemiddeld omzetverlies van 34,8 procent. Dit was 18 procent tijdens de vorige meting. 40 procent van de herstelbedrijven geven aan op dit moment zelfs verliesgevend te zijn. Dit verlies aan vertrouwen vertaalt zich ook naar het personeelsbeleid. Waar in 2020 11 procent van de bedrijven verwachtte personeelsleden te moeten ontslaan, is dit aandeel begin 2021 gestegen tot 24 procent. Dus meer dan dubbel zoveel ondernemers geeft aan personeelsleden als gevolg van de crisis te moeten ontslaan (FOCWA, 2021).