Voertuigen veranderen door (semi-)autonoom
Industrial robots – (Semi) Autonoom /Zelfrijdende voertuigen
Origins
De vrachtauto beschikt over een volledig adaptieve cruisecontrol, proactieve rijstrookcentrering en een automatische noodrem.
• WAT HOUDT HET IN?
Er zijn verschillende vormen van autonoom rijden. Meestal gaat het over vijf niveaus van (semi-) autonoom vervoer.
- Rijondersteuning: de chauffeur bestuurt het voertuig en krijgt daarbij ondersteuning bij het sturen, gas geven en remmen.
- Gedeeltelijke autonomie: het voertuig kan een aantal rijtaken zelfstandig uitvoeren, maar is niet in staat de omgeving goed waar te nemen.
- Voorwaardelijke autonomie: het voertuig kan zelf zijn omgeving waarnemen en veel rijtaken autonoom uitvoeren. De chauffeur moet elk moment kunnen ingrijpen.
- Hoge mate van autonomie: het voertuig kan alle rijtaken autonoom uitvoeren. De chauffeur heeft de mogelijkheid om de besturing over te nemen indien nodig.
- Volledige autonomie: het voertuig kan alle rijtaken autonoom uitvoeren onder alle omstandigheden. Een menselijke chauffeur is niet meer nodig (Nieuwsblad Transport, 2021).
Volledige rijautomatisering (niveau 5), waarbij het voertuig alle rijtaken zelf uitvoert, zonder menselijke tussenkomst en zelfs zonder ruimte voor een menselijke bestuurder, is nog niet mogelijk. De infrastructuur is er nog niet op aangepast. Ook moet men nog wetten, regels en bepalingen hierover vaststellen. Een compleet autonoom rijdend voertuig op niveau 5 is voor de meeste fabrikanten ook niet het doel. De meeste ontwikkelaars richten zich op niveau 4. Hierbij kan het voertuig alle rijtaken overnemen, maar een chauffeur kan nog altijd zelf ingrijpen. Ook is het mogelijk dat op de snelweg het systeem de wagen bestuurt, maar dat de chauffeur voor de route naar de uiteindelijke bestemming zelf het stuur weer overneemt.
In de dagelijkse praktijk zijn er al systemen op niveau 2. De vrachtauto beschikt over een volledig adaptieve cruisecontrol, proactieve rijstrookcentrering en een automatische noodrem.
Een voordeel van autonome vrachtwagens is een verhoogde verkeersveiligheid. Autonome voertuigen kunnen de rijveiligheid verhogen, maar dat moet men wel uitgebreid testen. Een ander voordeel van autonome vrachtwagens is dat de kosten lager zijn. Op niveau 4 zijn bijvoorbeeld al minder pauzes nodig voor chauffeurs. Bij elektrische trucks kun je de accu door soepeler te rijden beter benutten, zodat je die minder vaak hoeft op te laden. Als gevolg daarvan hoeft de vrachtwagen ook minder vaak te stoppen (Innovation Origins, 2020).
Bij truck platooning rijdt een groepje vrachtwagens dicht achter elkaar. Dankzij sensoren en draadloze communicatie kunnen de vrachtwagens op elkaar en op het andere verkeer reageren. Een chauffeur bestuurt de voorste truck.
Hoe snel de ontwikkelingen van truck platooning gaan, valt lastig te bepalen. Uit de testen met truck platooning bleek bijvoorbeeld dat het niet eenvoudig is om de vrachtwagens voortdurend onderling verbonden te houden (Sectorinstituut Transport en Logistiek, 2019). De ontwikkeling van truck platooning zal zich niet van de ene op de andere dag doorzetten. Met name omdat het lastig blijft in het huidige verkeer. Daar moet eerst een geaccepteerde oplossing voor komen.
Onderzoek naar de beeldvorming over truck platooning tonen aan dat transporteurs platooning zien als dé techniek van de toekomst die je niet uit de weg moet gaan. Kostenbesparing, ‘vergroening’ en verbetering van het weggebruik zijn hiervoor belangrijke redenen. Samenwerking met andere transporteurs is vanwege kostendeling bij de implementatie belangrijk. Chauffeurs zien de voordelen van platooning in de optimalisatie van het weggebruik. Ze hebben wel moeite met het idee van het weggeven van de controle aan andere chauffeurs rijdend in een platoon (geen zicht op iemand anders zijn vaardigheden of rijstijl) (Sectorinstituut Transport en Logistiek, 2017).
• WAT VERANDERT ER?
In het beroepsgoederenvervoer kunnen autonoom rijdende vrachtauto’s en truck platooning voor veranderingen zorgen (Sectorinstituut Transport en Logistiek, 2020).
Autonome voertuigen kunnen het transport veranderen door de rol van arbeid initieel te veranderen. Echter, het zal nog tot ver na 2025 duren voordat de techniek, de wetgeving, de transportsector en de samenleving klaar zijn voor voertuigen zonder bestuurder. Een autonoom voertuig kan nog niet zonder chauffeur. Tot 2025 zullen de systemen die al enigszins autonoom zijn, bijdragen aan de vergroting van de veiligheid voor chauffeurs en de omgeving. Bijvoorbeeld door te waarschuwen of te stoppen bij noodsituaties (SOOB, 2020).
Men doet al vanaf 2016 testen met truck platooning. Maar er bestaan nog substantiële barrières op het gebied van infrastructuur, techniek en sociale en juridische acceptatie. Vanaf 2022-2023 zullen deze barrières verdwijnen, maar gezien de relatief marginale voordelen die platooning biedt, zal de opname tot en met 2030 beperkt zijn. Meerdere vrachtautofabrikanten hebben hun testprogramma’s al stopgezet (SOOB, 2020).
Truck platooning blijkt voor de ondernemers nog ver van hun dagelijkse werkzaamheden te staan (Nieuwsblad Transport, 2021).
• WELKE VOORBEELDEN ZIJN ER UIT DE PRAKTIJK?
- Autonome vrachtwagens op de openbare weg, de Nederlandse primeur is in Zeeland. Logistiek dienstverlener Kloosterboer uit Vlissingen startte in 2019 een driejarige test met een zelfrijdende vrachtwagen, samen met het uienbedrijf MSP Onions. De truck is een initiatief van Zeeland Connect, een samenwerking tussen lokale ondernemers, onderwijsinstellingen en overheden om de logistieke positie van Zeeland in de komende jaren te versterken (Timing, z.d.).
- De afgelopen jaren is in Europa al veel gebeurd op het gebied van autonoom vervoer. Veelal gaat het dan om testen op afgesloten trajecten of korte stukjes op de openbare weg. Zo kondigde DB Schenker aan dat het in Oostenrijk zelfrijdende trucks gaat testen op een traject van ongeveer 600 meter tussen het logistiek centrum van DB Schenker en de motorenfabrikant BRP-Rotax in Gunskirchen. Havermelkproducent Oatly zet autonome vrachtwagens van het Zweedse Einride in voor vervoer tussen productielocaties en magazijnen in een paar de Zweedse steden.
In Gotenburg vervoert ferrybedrijf DFDS al sinds 2019 goederen tussen de terminal en een logistiek centrum met de elektrische, zelfrijdende Vera van Volvo Trucks. Deze voertuigen leggen in Zweden steeds langere afstanden af (Nieuwsblad Transport, 2021).
• WAT IS DE IMPACT VAN INDUSTRIAL ROBOTS – (SEMI) AUTONOOM/ZELFRIJDENDE VOERTUIGEN OP HET WERKVELD?
Werkzaamheden veranderen
Autonoom rijden en truck platooning staan nog in de kinderschoenen. Men zal ze pas op de langere termijn inzetten of op enige schaal gebruiken. Autonome voertuigen kunnen het transport volledig veranderen, door de rol van arbeid initieel aan te passen en later ook te verkleinen. Echter, het zal nog tot na 2025 duren voordat de techniek, de wetgeving, de transportsector én de samenleving klaar zijn voor voertuigen zonder bestuurder (SOOB, 2020).
Verwacht wordt dat het beroep van chauffeur (op termijn) door automatisch rijden en truck platooning wel een andere invulling krijgt: de chauffeur wordt meer een ‘operator (iemand die een apparaat of een installatie bedient) dan een bestuurder. Maar vooralsnog is autonoom rijden en truck platooning nog een ontwikkeling dit niet snel in het Nederlandse infrastructuur een grote rol zal spelen.
Verwacht wordt dat het beroep van chauffeur (op termijn) door automatisch rijden en truck platooning een andere invulling krijgt: de chauffeur wordt meer een ‘operator (iemand die een apparaat of een installatie bedient) dan een bestuurder.
Benodigde vaardigheden
Voor autonoom rijden en truck platooning zullen de chauffeurs moeten beschikken over de gebruikersprocessen van de voertuigen. Hoe het werkt, wat voor informatie het deelt en hoe men er mee omgaat. Om de nieuwe soort voertuigen te kunnen besturen, heeft men deze nieuwe kennis en vaardigheden nodig.
INHOUDSOPGAVE TRANSPORT EN LOGISTIEK
