Digital information

Digital information (“digitale informatie”) gaat over informatie beheren en uitwisseling. Goederenvervoer heeft veel belang bij de informatie uitwisseling tussen alle partijen. Digitale informatie maakt het mogelijk dat alle partijen in goederenvervoer, zoals verladers, vervoerders, expediteurs en terminaloperators met elkaar in contact kunnen staan.

Digitale informatie speelt ook een rol bij havenlogistiek en havenoperaties. De digitale ontwikkelingen die relevant zijn voor havens richten zich o.a. veelal op het optimaliseren van havenoperaties, en het inzichtelijk maken van de status van lading en vervoersmodaliteiten, om de keten efficiënter, effectiever en betrouwbaarder te maken. 

Digitale informatie neemt toe en heeft hoofdzakelijk invloed op het werk van kantoorpersoneel zoals logistieke managers en logistieke planners. Maar het heeft ook invloed op de werkzaamheden van o.a. een vrachtwagenchauffeur. De basis van digitalisering is documentatie, bedrijfsprocessen en communicatie. 

Over het algemeen geldt dat kunnen omgaan met digitale informatie belangrijker wordt.

Op het gebied van digitale informatie gaat het erover dat men kan omgaan met het online digitale informatie (computer)systeem en de gegevens/informatie kan vinden en gebruiken. Het gaat niet alleen over het gebruiken van de digitale systemen maar ook het begrijpen van de informatie en het toepassen qua werkzaamheden. Digitale informatie betreft ook dat informatie/data gegevens moet worden ingevoerd in het digitale systeem. Men moet het produceren en beheren van digitale informatie op het gebied van de taakgerichte werkzaamheden kunnen uitvoeren.

Digitale informatie vraagt om kennis en vaardigheden van (toekomstige) professionals. De kennis en vaardigheden betreffen het omgaan met de digitale informatie online systemen en het produceren en beheren van de informatie/data. Het betreft ook het begrijpen van de informatie (data) en het toepassen van de informatie. Van planning, inkoop, leveranciersrelaties, kwaliteits- en voorraadbeheer tot optimalisaties heeft men skills nodig op het gebied van digitale informatie.

Slimme datasystemen

Het gebruik van transportmanagementsystemen, fleet-managementsystemen en navigatiesystemen is gemeengoed in de sector Transport en Logistiek. Allemaal systemen die meer en meer gebruikmaken van beschikbare data. Het belang van de data, en het delen ervan, is erg groot. Door deze data digitaal en op een gestandaardiseerde manier binnen de sector te delen, kan men de logistiek efficiënter, veiliger en duurzamer organiseren.

Datatoepassingen in de logistiek zijn gericht op voorraadbeheer, magazijnoptimalisatie, accurate levertijden voorspellen, planning optimalisatie en de juiste prioriteiten stellen. Logistiek maakt steeds meer gebruik van data. Verladers en logistieke dienstverleners die data delen, zullen merken dat ze processen effectiever kunnen inrichten.

De toename van data zal grote veranderingen veroorzaken. Dit vraagt om kennis en competenties. Logistieke skills van de toekomst zijn onder meer een datagedreven mentaliteit. Voortdurend analyses maken, grote hoeveelheden data snel verwerken en de resultaten gebruiken om op feiten gebaseerde beslissingen te nemen, dat is een datagedreven mentaliteit.

E-business

E-business omvat e-commerce, maar gaat een stapje verder. Het gaat ook over de transformatie en verbetering van bedrijfsprocessen met behulp van technologie. Hierbij is sprake van een wisselwerking tussen bedrijfsprocessen, systemen en stakeholders, zodat e-commerce mogelijk is en beter en sneller wordt.

Naar verwachting zal de markt van e-commerce nog veel meer gaan groeien. Tot nu toe is de groei al sterk. De verdere groei van e-commerce heeft ingrijpende gevolgen voor transport en logistiek: de volumes in winkeldistributie met vrachtauto’s zullen teruglopen. Daarentegen zullen de volumes in last mile met bestelauto’s een explosieve groei vertonen. Ook op het gebied van de logistiek zal de behoefte van verladers veranderen, omdat voor e-commerce aanzienlijk meer warehousing-capaciteit nodig is dan voor de winkeldistributie.

Het beheren van alle activiteiten die nodig zijn om de producten snel en efficiënt te verplaatsen naar de eindbestemming op basis van e-commerce betreft het gehele transport-en-logistiekproces: magazijnbeheer voor e-commerce, ontvangst van goederen, voorbereiding van de zending, transport, zending volgen met track and trace, verwerken van retouren en goede klantenservice (klanttevredenheid).

E-commercelogistiek is het beheren van alle activiteiten die nodig zijn om de producten snel en efficiënt te verplaatsen naar de eindbestemming en de retourmanagement. Alles van het ontvangen van goederen tot het leveren van de producten bij de klant en het weer terughalen.

Bekwaamheid in e-commerce betreft vooral het managen van de vraag en aanbod, samen met een goede planning, prognose en uitvoering. Toegang tot informatie is een sleutelfactor bij het realiseren van succesvolle e-commerce.

Industrial robots – geautomatiseerde distributiecentra

Robotisering kan het logistieke proces in distributiecentra verder automatiseren en efficiënter maken. De logistieke sector zet robots voor verschillende taken in: als intern transportmiddel, als bezorger en als orderverzamelaar. Bij deze ontwikkeling gebruikt men ook steeds meer co-bots, oftewel de collaborative robot. Een robot die speciaal gemaakt is om samen te werken met mensen.

Robotisering krijgt nu nog vooral vorm in grotere distributiecentra en minder in kleinere centra of magazijnen. Het aantal distributiecentra dat met robots werkt, stijgt de komende jaren. Deze generatie robotisering bestaat dan uit de collaborative robots (co-bots), en autonomous mobile robots. Robotisering vindt ook plaats op het gebied van havenoperaties en havenlogistiek.

Robotisering leidt tot een verandering van taken van magazijnmedewerkers en havenmedewerkers.

Er zijn mensen nodig om de werkzaamheden van de robots (en co-bots) in goede banen te leiden. Tijdens het gebruik moet er gekwalificeerd personeel zijn om de robots optimaal te laten functioneren. Om de samenwerking succesvol te laten verlopen, is het belangrijk de medewerkers die met co-bots samenwerken goed te trainen. Werken met autonomous mobile robots vraagt om andere vaardigheden dan samenwerken met co-bots.

Industrial robots – (Semi) Autonoom/Zelfrijdende voertuigen

Er zijn verschillende vormen van autonoom rijden. Meestal gaat het over vijf niveaus van (semi)autonoom vervoer. Niveau 1 is rijondersteuning: de chauffeur bestuurt het voertuig en krijgt daarbij ondersteuning bij het sturen, gas geven en remmen. Niveau 5 is dat het voertuig alle rijtaken autonoom uitvoert onder alle omstandigheden.

Volledige rijautomatisering (niveau 5), waarbij het voertuig alle rijtaken zelf uitvoert, zonder menselijke tussenkomst en zelfs zonder ruimte voor een menselijke bestuurder, is nog lang niet mogelijk.

Autonoom rijden en truck platooning staan nog in de kinderschoenen en zullen pas op de langere termijn inzetbaar zijn. Zodra autonoom rijden en truck platooning plaatsvinden, moeten de chauffeurs beschikken over de gebruikersprocessen. (Semi)autonoom rijden zal wel al geleidelijk plaatsvinden. De chauffeurs moeten dan o.a. weten hoe het werkt, wat voor informatie het deelt en hoe men ermee omgaat.

Energietransitie

Transport en logistiek staat als sector voor de opgave om aan de duurzaamheidsuitdagingen te voldoen.
Voor Transport en logistiek is de opgave het ontwikkelen en implementeren van de combinatie van nieuwe technologieën en brandstoffen, gedragsverandering en logistieke optimalisatie.

Een belangrijk technologische veld op het gebied van verduurzaming van het wegvervoer en personenvervoer (openbaar vervoer, taxi en touringcar) zijn alternatieven op de huidige brandstoffen. Voor het wegvervoer zijn dat een verbrandingsmotor op biobrandstoffen en elektrische aandrijving op accu of waterstof. De technologie kent nu nog beperkingen, en de opname is vooralsnog zeer beperkt. De verwachting is dat circa 3 procent van de nieuw verkochte vrachtvoertuigen in 2025 elektrisch aangedreven zal zijn.

Duurzaamheid is naast uitstootvrije vervoer ook meer efficiëntie in de logistieke keten, waardoor vrachtauto’s minder kilometers maken. Op het gebied van de zero-emissiezones in binnensteden is logistiek ook verantwoordelijk voor de last-mile bevoorrading via een hub en de retourstromen (reverse logistics). Het logistieke bedrijf werkt zelfstandig en/of samen met andere aan het ontwerpen, beheren, organiseren en realiseren van de logistieke taakstelling.

Op het gebied van efficiënter, minder kilometers maken, en de zero-emissiezones in binnensteden moet men nadenken over de oplossingen voor de juiste aanpak. Om transport en logistiek te regelen moet men veel inzicht en kennis hebben en goed samenwerken. Naast de zero-emissiezones verandert ook het type voertuigen om te voldoen aan de duurzaamheid. Die nieuwe voertuigen (o.a. elektrische en hybride) moet men dan ook op een andere manier kunnen besturen. Openbaarvervoerbedrijven moeten de vaardigheden ook aanpassen.

Circulaire economie

Een circulaire economie is een systeem van kringlopen waarin grondstoffen, onderdelen en producten hun waarde zo min mogelijk verliezen en hernieuwbare bronnen o.a. worden gebruikt.  

Voor de logistieke sector liggen er kansen om de ketenregie op te pakken rond het efficiënt bij elkaar brengen van vraag en aanbod van materialen voor gebruik en hergebruik. Deze regiefunctie gaat een stap verder dan spullen van A naar B vervoeren. Het betekent proactief kijken naar mogelijkheden om van een reststroom weer een nieuwe waardevolle resource te maken. En daar dan de juiste partners bij vinden.

Personalisering

De klantbehoeften van particuliere en zakelijke eindconsumenten treden meer op de voorgrond, waardoor de specialisatiediensten toenemen. De afgelopen jaren zijn een aantal klantbehoeften steeds meer op de voorgrond treden, en ze verwachten dat deze nog verder in belang zullen toenemen.

Omdat het aantal klantbehoeften zich tot en met 2025 in hoog tempo zal doorzetten, moeten transport en logistiek kunnen inspelen op de groeiende behoefte van klanten.

Klantgerichtheid en analytisch en organiserend vermogen zijn belangrijk. De werkzaamheden veranderen. De logistiek en supply chain van morgen zijn veelal vraag gedreven. Hiervoor is een uitgebreide informatievoorziening nodig. Het is belangrijk om de klantverwachtingen goed in kaart te brengen.

Logistieke professionals moeten rekening houden met maatwerk. Zij moeten situaties snel kunnen analyseren en hierop gepast kunnen anticiperen. De logistieke professional van de toekomst moet flexibel zijn en uitzonderingen kunnen managen.

Deeleconomie

In de deeleconomie maken personen of organisaties tijdelijk gebruik van een product of dienst van iemand anders, die ze zelf nog niet ingezet hebben. Een belangrijk kenmerk bij de deeleconomie is dat het gaat om een korte termijn samenwerking, en niet een strategische langere termijn samenwerking. Er is deeleconomie die toegepast wordt in distributiecentra. Denk aan flexibele concepten waarbij vrije opslagruimtes worden gedeeld. Deeleconomie vindt ook plaats met de beschikbare transportruimte in vrachtwagens.

Samenwerkende branches

Samenwerking kan de prestaties in de sector aanzienlijk verbeteren, maar is ook hard nodig om te voldoen aan eisen van overheden, verladers en consumenten. Duurzamer opereren komt er ook dichterbij mee, evenals effectievere processen.

De samenwerking is op diverse terreinen mogelijk. Voor de hand ligt transport: transportstromen die dezelfde kant op gaan, bundelen. Vormen van samenwerking zijn bijvoorbeeld samen transport organiseren en inkopen en een distributiecentrum gebruiken, investeren in een ICT-platform, en informatie delen, of combinaties daarvan.

Om de samenwerking te stroomlijnen, is het van belang ervoor te zorgen dat er duidelijkheid en overeenstemming is over de doelstellingen, taken en verantwoordelijkheden die bij de samenwerking komen kijken. Men moet beschikken over kennis op het gebied van samenwerken.

Naast deze functies van samenwerken moet er o.a. ook administratieve samenwerking plaatsvinden. Bij transport en logistiek heeft men verschillende taken. Afhankelijk van die taken, gerelateerd aan de samenwerking, heeft men verschillende (nieuwe) kennis en vaardigheden nodig.

De impact van coronacrisis verschillen per bedrijf. De sector Transport en logistiek groeit naar verwachting al weer in 2021. Maar de sector Transport en logistiek zal in 2022 pas volledig herstellen. Het einde van de coronacrisis was volgens ABN Amro in het eerste kwartaal van 2021 al in zicht. De verwachting is dus voor 2021 gematigd positief, en in 2022 een volledig herstel.

De Nederlandse economie groeide de afgelopen jaren sterk, zo ook net als de sector Transport en logistiek. Het aantal werkgevers en chauffeurs in de sector nam in 2019 toe tot recordhoogte. Toen was de arbeidsmarkt krap en veel ondernemers hadden last van een tekort aan personeel. Vanwege de coronacrisis nam de krapte in 2020 naar verwachting af. Wanneer de economie hersteld zal de krapte weer toenemen.

Volgens twee scenario’s van CPB uit 2020 is er bij een scenario in 2021 al weer een arbeidsmarkt tekort. Volgens het tweede scenario is er in 2021 en 2022 nog sprake van een ruime arbeidsmarkt.