Duurzame sportaccommodaties dragen bij aan een duurzame samenleving

Circulaire economie

WAT HOUDT HET IN?

De rijksoverheid streeft naar een circulaire economie in 2050. In 2030 moet het gebruik van grondstoffen met 50 procent zijn afgenomen. Dit betekent onder andere dat er geen afval meer is en je producten en materialen zo veel mogelijk opnieuw gebruikt. In de Green Deal Duurzame Zorg zijn afspraken gemaakt om circulair te werken in de zorgsector. En om circulair werken een vast onderdeel te maken van het inkoopproces. De sportsector stelde begin 2020 de Routekaart Verduurzaming Sport vast. Daarin staat hoe de sector zijn ambities uit het klimaatakkoord wil realiseren.

Behalve de routekaart zijn er drie deelakkoorden getekend voor de thema’s CO2-reductie, circulariteit en milieuvriendelijk veldbeheer. Bij het akkoord vormt de circulaire economie een belangrijk onderdeel. De sportsector doet steeds meer met circulariteit, zeggen de experts. Het is alleen nog vrij versnipperd. Ook op praktisch niveau gebeurt veel, bijvoorbeeld rondom bouwen met hout, of de ontwikkeling van circulaire kunstgrasvelden. Alhoewel dit thema meer focust op de accommodatie en gebruiksmiddelen in de sport, is het zich bewust zijn van de noodzaak van duurzaamheid wel nodig. Hoe ga je bewust om met de materialen en recycling hiervan en wat doe je met bepaalde afvalstromen?

Scroll terug naar boven en lees verder in de tweede kolom

Bij de routekaart zijn onderstaande uitgangspunten voor circulariteit van belang:

  • producten gaan langer mee;
  • kun je na gebruik demonteren, eventueel repareren en hergebruiken;
  • van nu zijn grondstoffen voor later, grondstoffen zijn bij voorkeur herwinbaar en/of hernieuwbaar (zoals biobased reststromen of micro-organismen);
  • en hun materialen hebben zo min mogelijk negatieve impact op klimaat en milieu.

Voor het thema circulariteit heeft SBB het ‘Inspiratierapport circulaire economie’ uitgebracht. Hierin staat op welke manier circulariteit elke sector raakt. Het rapport is hier te vinden.

WAT VERANDERT ER PER DOSSIER?

Verantwoord ondernemen
De sport kan een belangrijke bijdrage leveren aan het behalen van de duurzaamheidsdoelstellingen en inspireren om meer aandacht te hebben voor circulariteit. Op het gebied van circulariteit liggen ook mooie kansen voor ondernemers, die op hun beurt de eerste stappen kunnen zetten door verantwoord te ondernemen. Zo zijn er diverse bedrijven die zich richten op het hergebruiken en renoveren van sport- en speeltoestellen. Civieltechnisch bedrijf Griekspoor neemt de oude toestellen in, herstelt ze en herplaatst ze zo nodig.

WELKE VOORBEELDEN ZIJN ER VANUIT DE PRAKTIJK?

De circulaire economie als eerste stap naar verduurzaming
De Golfbaan Stippelberg in Bakel is een voorbeeld van verduurzaming. Die is begonnen met het verminderen van plastic wegwerpflesjes. Voor het terugdringen van ‘single use plastics’ bedacht de club een actie. Ze hebben een thermosbeker ontworpen met het clublogo erop. De beker is er in verschillende kleuren en hij houdt water koel en koffie en thee warm. Alle leden krijgen een beker met de vraag of ze die voortaan willen gebruiken in plaats van plastic flesjes.

Een ander voorbeeld is korfbalvereniging Wit-Blauw uit Kampen, die in coronatijd haar accommodatie verduurzaamde. En het bleef niet bij de kantine, kleedkamers en velden. De vereniging zet ook in op gezonde voeding en nieuwe gebruikers van de accommodatie. Dit heeft geresulteerd in het installeren van zonnepanelen, ledverlichting en gezonde voeding in de kantine. Ook zijn er slimme stopcontacten aangebracht, minder koelkasten en diepvriezers in gebruik en inverterairco’s, die zowel warmte als koude afgeven. Ook de accommodatie duurzamer inzetten hoort erbij. In sommige periodes staat het pand leeg, waardoor de buitenschoolse opvang het pand twee keer in de week kan gebruiken.

WAT IS DE IMPACT VAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE OP HET WERKVELD?

Impact circulaire economie minder groot dan andere ontwikkelingen
De impact van de circulaire economie op de sector sport en bewegen is minder groot dan andere ontwikkelingen. Wel is er steeds meer bewustwording onder professionals, sportverenigingen en bonden.

Draagvlak en bewustzijn over duurzame mogelijkheden bij sport en bewegen
Om duurzaamheid bij sport en bewegen te kunnen realiseren, is er draagvlak van de werkvloer nodig. Dat moet toenemen en dat kost tijd en energie, volgens experts.

Er zijn zo veel ketens nodig in een organisatie, dat het heel lastig is om duurzaamheid goed te realiseren. Om stappen te kunnen zetten, is het daarnaast noodzakelijk dat er mankracht vrijkomt in de vorm van een projectleider of andere ondersteunende rol. Naast begeleiders en motivators zijn er ook andere skills nodig, die je moet aanleren. Het is belangrijk om het circulaire gedachtegoed al in een vroeg stadium te integreren. Dit betekent het begrip versterken over de vaardigheidsbehoeften van de circulaire economie, beleid maken dat circulair ondernemen en vaardigheden bevordert en kansen creëren voor een leven lang leren en je ontwikkelen.

Andere mindset en bewustzijn sportstudenten
Duurzaamheid heeft volgens experts impact op een klein gedeelte van de werkzaamheden. Sportinstanties gaan hier allemaal verschillend mee om. Het hangt er dus van af in welk soort organisatie de sportcoördinator en bewegingsleider terechtkomen. Wel is er volgens experts bewustzijn en een andere mindset nodig bij studenten. Begrijpen hoe sport en bewegen duurzamer kan en je bewust zijn van afvalstromen en gebruikt materiaal is er nog te weinig. Net zoals bij andere technologieën kunnen studenten de aanjagers zijn voor vernieuwing en een andere denkwijze.

Scroll terug naar boven en lees verder in de tweede kolom

NOC*NSF stelt als eerste sportkoepel een eigen chef de emission aan. Een Olympiër die ambassadeur en aanjager wordt voor het verduurzamen van de wereld van en door sport. Die eerste chef is drievoudig wereldkampioen en winnaar van Olympisch zilver (Beijing 2008), Marcelien de Koning. Met Marcelien de Koning is een boegbeeld gevonden voor de verduurzaming van de sportsector. Niet alleen is zij Olympisch medaillewinnaar en drievoudig wereldkampioen, maar óók zet zij zich al jaren in voor een duurzamere wereld, onder andere als burgemeester van de Noordzee. Haar ambitie: “opnieuw wereldkampioen worden, maar dan op maatschappelijk vlak. Het unieke van sport is het enorme bereik en de potentie om men op een positieve manier in beweging te brengen en bewustzijn te creëren op duurzaamheidsvlak. En juist dáár kan een boegbeeld zoals Marcelien natuurlijk bij helpen.

Bron: NOC NSF. (2021). NOC*NSF stelt Marcelien de Koning aan als TeamNL chef de emission – NOCNSF.

INHOUDSOPGAVE SPORT EN BEWEGEN