Meer aandacht voor preventie zorgt voor meer bewustzijn over medisch en cosmetisch vakmanschap
Taakverschuiving
• WAT HOUDT HET IN?
Door een toename in aanbod van gespecialiseerde behandelingen kiezen sommige specialisten ervoor om zich bij te scholen met extra medische kennis. Afgestudeerde schoonheidsspecialisten gaan zich verder specialiseren in medische behandelingen om kwaliteit te borgen. Zij hebben de (basis)kennis en met behulp van scholing op paramedisch- en cosmetisch gebied kunnen zijn meer en betere gespecialiseerde behandelingen aanbieden. Ook preventie sluit hierbij aan. Als schoonheidsspecialisten een reguliere behandeling uitvoeren en hun klanten een medische geschiedenis hebben, kunnen zij beginnende symptomen onderkennen en preventief advies geven.
“We zien een wildgroei aan bedrijven die niet branchegecertificeerd zijn. Ze zijn geen lid van ANBOS en niet altijd geschoold. Tegelijkertijd zie je de echte specialisten zichzelf onderscheiden door medische cursussen. Ze willen de kwaliteit borgen door aansluiting te organiseren bij SKIN, het kwaliteitsregister.”
– Marleen Kila, voorheen werkzaam bij ANBOS
• WAT VERANDERT ER PER DOSSIER?
• SCHOONHEIDSVERZORGING
Medische invloeden van behandelingen
Zoals in de macrotrend ‘gepersonaliseerde behandeling’ is beschreven, zijn schoonheidsspecialisten niet bevoegd om botoxbehandelingen uit te voeren. Opvallend is dat tandartsen wel bevoegd zijn om botoxbehandelingen uit te voeren, en schoonheidsspecialisten tanden mogen bleken. Hierdoor ontstaat differentiatie aan behandelingen onder een andere ‘tak’. Marleen Kila, voorheen werkzaam bij ANBOS, onderstreept de scheiding tussen medische en cosmetische behandelingen.
“Ik denk dat de schoonheidsspecialist geen botox of filler moet willen spuiten. Dat moeten we aan de arts of deskundige overlaten. Als botox in producten is verwerkt, is het voor ons interessant. Dan heb je wel te maken met specifieke wetgeving.”
Het tv-programma ‘Radar’ heeft op 15 november 2021 een aflevering gewijd aan het aanbieden van lipfillers bij de schoonheidsspecialist. “Het injecteren van fillers in de lippen behoort niet tot het vakgebied van de schoonheidsspecialist. Daar kunnen we heel duidelijk over zijn”, zegt Jantine van ’t Klooster, bestuursvoorzitter van ANBOS. Toch bieden schoonheidsspecialisten zulke behandelingen aan, en vaak voor een lagere prijs dan bij een cosmetisch arts. Ze maken hierbij gebruik van een mesogun, een apparaat dat volledig of deels automatisch werkt. De dosering en de handeling kun je instellen, waardoor de handeling officieel niet meer handmatig is. Met de mesogun voeren schoonheidsspecialisten verschillende behandelingen uit, zoals lipfillers plaatsen en skinboosters en antirimpelbehandelingen geven (Radar, 2021). ’t Klooster is duidelijk: “Het zijn de beunhazen die de branche verpesten. Dit zijn de mensen die er ook voor zorgen dat er complicaties ontstaan, die dan ook in het nieuws komen.” ANBOS wil dit probleem aanpakken door samen te werken met andere partijen om de consument hiertegen te beschermen.
Henk van Hout, directeur Bowie Medical, vertelt over de medicalisering in de schoonheidsbranche. Hij verwacht een ommekeer.
“Schoonheidsspecialisten maken heel veel gebruik van apparatuur en zijn soms tegen het medische aan gaan werken. De ontwikkeling in technieken heeft dan ook een vlucht genomen. Dat zie je zeker terug in de apparatuur. En daardoor is ook die medicalisering ontstaan. Ik denk echter dat de medicalisering de bovengrens aan het bereiken is. De overheid grijpt in en kijkt of sommige behandelingen niet voorbehouden moeten blijven aan huidtherapeuten en esthetisch artsen.”
Een schoonheidsspecialist mag nu nog wel laserbehandelingen en IPL-behandelingen uitvoeren. Dit gaat in de toekomst veranderen. Straks mogen alleen nog bevoegde en opgeleide zorgverleners, zoals artsen en huidtherapeuten, laserbehandelingen uitvoeren om bijvoorbeeld tatoeages te verwijderen. Wanneer de nieuwe wetgeving ingaat, is nog niet bekend. Als bijvoorbeeld schoonheidsspecialisten nu deze behandelingen al uitvoeren, kan dit straks ook nog maar alleen in opdracht en onder verantwoordelijkheid van een bevoegde en aansprakelijke behandelaar, zoals een huidtherapeut (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), 2021).
Van Hout ziet kansen om de veranderingen in de medicalisering in te zetten door die te combineren met meer beleving. Een balans tussen beleving en medicalisering, dus huidverbetering met apparatuur (Beauty-Pro, 2020).
Scroll terug naar boven en lees verder in de tweede kolom
“Ik denk dat men op zoek moet gaan naar een combinatie, een goed evenwicht tussen deze twee in de salon. De kracht ligt in de combinatie. Pure beleving is te weinig om mensen naar de salon te trekken, maar pure beleving in combinatie met professionele huidverbetering is de toekomst.”
Vroeg signaleren
Een professionele huidverbetering gaat ook over het tegengaan van andere gezondheidsklachten. Denk aan het tijdig signaleren van huidproblemen. De aanvullende zorgverzekering betaalt deze zorg, omdat het ‘essentiële zorg’ is.
“Het is altijd al zo geweest dat de student schoonheidsverzorging enige medische achtergrond moet hebben van ziektebeelden. Nu is het meer gericht op vroegsignalering, daarin hebben we een belangrijke rol. We kunnen adviseren om bepaalde plekjes of oneffenheden na te laten kijken. Dit speelt vaak bij vaste klanten van wie er een juist beeld is. Schoonheidsspecialisten kiezen ervoor om zich om te laten scholen en medische cursussen te volgen. Ze zijn deskundig en professioneel en kunnen hierbij een grote rol spelen bij ondersteunen van dermatoloog, ze willen de arts of dermatoloog ondersteunen en graag met ze samenwerken en de klanten adviseren. Dat is een mooie ontwikkeling.”
– Marleen Kila, voorheen werkzaam bij ANBOS
• VOETZORG
Specialisering
De medisch pedicure kan zich vanuit de brancheopleiding medisch pedicure specialiseren tot medisch pedicure oncologie. De medisch pedicure is uitsluitend geschoold om oncologische patiënten te behandelen die niet (meer) in een actieve behandelfase zijn. De medisch pedicure oncologie daarentegen heeft de vakkennis en vaardigheden om ook oncologische patiënten te behandelen die in de actieve behandelfase zijn (Stichting Bravo, 2021). Maar uitsluitend op verwijzing van een medisch specialist of in een verlengdearmconstructie. De specialisatie vanuit de brancheopleiding is ontstaan vanuit de vraag uit de samenleving: oncologische voetzorg is steeds belangrijker bij intensievere behandelplannen van diverse kankervormen (ProVoet, z.d.).
Daarnaast zijn er meer medische specialisaties rondom reuma en diabetes nodig door de ontwikkelingen in de maatschappij. Ongeveer 70 procent van de mensen met reumatoïde artritis heeft last van voetklachten. Als je deze aandoening hebt, kunnen je voeten branderig aanvoelen, jeuken of pijn doen. Andere gevolgen zijn stijfheid en vergroeiing (Pedicure.nl, 2021). De medisch pedicure kan de voet behandelen. Het is belangrijk dat de medisch pedicure de voet bij de behandeling licht vasthoudt en niet te veel trekt om pijnklachten te voorkomen. Door een voorzichtige behandeling ontlast de medisch pedicure speciale drukplekken zo veel mogelijk (Pedicure.nl, z.d.).
Een ‘diabetische voet’ komt voor bij mensen die last hebben van diabetes mellitus (suikerziekte). Er is sprake van deze aandoening als je last hebt van een wond of infectie met daarbij problemen aan de zenuwen of bloedvaten. Door een slechte doorbloeding ontstaan er snel(ler) wondjes, die je goed in de gaten moet houden en die minder snel genezen (Pedicure.nl, 2021b)). Een medisch pedicure is specialist op het gebied van de diabetische voet. Ook als je diabetes hebt, maar nog geen last hebt van je voeten, is het verstandig om naar de medisch pedicure te gaan. Voorkomen is beter dan genezen. De medisch pedicure weet precies hoe de diabetische voet het best te verzorgen en zal eventuele voetproblemen al in een vroege ontwikkelingsfase herkennen.
Als een diabetespatiënt zich regelmatig laat behandelen door een medisch pedicure, kan die veel kwesties voorkomen. Zo kan de medisch pedicure eelt regelmatig verwijderen en bepaalde nagelafwijkingen in de gaten houden. Daarnaast geeft de medisch pedicure advies over de dagelijkse verzorging van de diabetische voet. Zo zijn er bepaalde maatstaven om een schoen uit te kiezen, zoals een verende zool en soepel leer (Pedicure.nl, z.d.-a).
• WELKE VOORBEELDEN ZIJN ER IN DE PRAKTIJK?
Preventieplan
“Om de impact van huidkanker in Nederland te reduceren, is een nationaal plan van aanpak nodig.”
– Carla Uppelschoten, directeur U-Consultancy
Het aantal patiënten met huidkanker stijgt snel en zal de komende jaren blijven stijgen. Dat blijkt uit het rapport ‘Huidkanker in Nederland’ van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). Om de stijging van huidkanker af te remmen, is effectieve preventie nodig. Minder blootstelling aan de zon en de zonnebank en zorgvuldig gebruik van zonnebrandcrème kunnen de stijging van huidkanker stoppen.
Om de impact van huidkanker in Nederland te reduceren, is een nationaal plan van aanpak nodig dat verschillende vormen van preventie en (de organisatie van) zorg omvat. Ook voor schoonheidsspecialisten zijn preventieve maatregelen en voorlichting geven over risicofactoren en gedrag een belangrijk aandachtspunt bij de preventie van huidkanker. Het is voor schoonheidsspecialisten steeds belangrijker dat ze kennis hebben van vormen van huidkanker. Door de snelle toename van huidkanker is het belangrijk dat zij vlekjes en plekjes in een vroeg stadium herkennen. In de salon zie je cliënten met huidkanker in een vroege fase. Wanneer je meer kennis hebt over deze vlekjes en plekjes, kun je de juiste informatie geven aan je cliënten en ze doorverwijzen naar een arts (Uppelschoten, 2020).
Scroll terug naar boven en lees verder in de tweede kolom
Multidisciplinaire samenwerking rond preventie
De ‘multidisciplinaire samenwerking rond preventie van diabetische voetulcera’ is een document met afspraken voor de eerste en tweede lijn. Dit project is uitgevoerd door ProVoet, in samenwerking met het Nationaal Actieprogramma Diabetes. Het resultaat bestaat uit formeel vastgelegde samenwerkingsafspraken over voetverzorging van diabetespatiënten, die geautoriseerd zijn door de betrokken verenigingen. In het document is op inhoud vastgelegd wie wanneer de zorg voor de voeten van een diabetespatiënt in handen heeft en wat deze beroepsbeoefenaar op dat moment mag en kan doen. Niet alleen voor de betrokken beroepsgroepen, maar ook voor de patiënten levert dit duidelijkheid op over de voetzorg. Uiteindelijk moeten we op lokaal niveau op eenvoudige wijze tot samenwerkingsafspraken kunnen komen. Daarvoor dient het document als basis (ProVoet, z.d.-a).
• WAT IS DE IMPACT VAN TAAKVERSCHUIVING OP HET WERKVELD?
Voor de uiterlijke verzorging is het van belang dat de werknemer een signalerende functie heeft en preventief advies geeft. De specialist zoekt hierin de samenwerking met andere medisch specialisten, zoals huidspecialisten, dermatologen, huisartsen en plastisch chirurgen, die een juiste behandeling kunnen organiseren. Dit vraagt om interdisciplinaire samenwerking en communicatievaardigheden die dit ondersteunen.
“Als je naar het beroepenveld kijkt, zie je verschillen in toepassingsmogelijkheden van specifieke vaardigheden per locatie. Zit je meer in de wellnesshoek, dan gebruik je bijna geen apparaten, terwijl een schoonheidsspecialist die zich richt op anti-aging juist veel apparaten gebruikt. Daar zou je met uitstroomrichtingen naar kunnen kijken; een holistische, cosmetische en technische benadering. Dan sluit je ook beter aan bij de student.”
– Marleen Kila, voorheen werkzaam bij ANBOS
Preventie is beter dan genezen
Beauty-pro.nl publiceerde een mooi artikel dat duidelijk maakt wat de rol van de schoonheidsspecialist is in het op tijd analyseren en behandelen van huidproblemen. Carla Uppelschoten, directeur U-Consultancy, maakt duidelijk dat de schoonheidsspecialist zelf ook het goede voorbeeld moet geven, als hij wil dat zijn cliënt zijn adviezen gelooft (Uppelschoten, 2020).
“Het is belangrijk dat je in de salon let op blijvende rode, ruwe plekjes, op zonlicht beschenen delen van de huid. Daarnaast zijn niet-genezende wondjes en huidkleurige of rode tumoren met glanzende opstaande rand en vaatjes plekken die je goed in de gaten moet houden. Wanneer je twijfelt over een moedervlek, kun je de ABCDE-regel toepassen in je observatie en documentatie. Jij ziet de klant regelmatig, dus ben je de aangesproken persoon om veranderingen tijdig te ontdekken. Preventie is beter dan genezen! Daarnaast is het belangrijk goede zonnebrandadviezen te geven. Maak foto’s van je cliënten en houd goed in de gaten of de huid verandert. Let vooral op of gepigmenteerde vlekjes van vorm en kleur veranderen in de loop van de tijd, en op wondjes. Een wondje dat niet verdwijnt, kan huidkanker zijn. Het belangrijkste is dat wanneer je twijfelt, je de cliënt doorverwijst naar de arts. Geef zelf ook het goede voorbeeld door niet met een gebruinde huid in je salon te werken. Dan komt jouw voorlichting ook serieus over.”
INHOUDSOPGAVE UITERLIJKE VERZORGING
