Voorwoord & leeswijzer
Voorwoord & leeswijzer
Voorwoord
De veranderingen op de arbeidsmarkt gaan snel en hebben niet alleen gevolgen voor de context en de inhoud van beroepen, maar ook voor het aantal beroepsbeoefenaars en voor nieuwe functies. Eén van de wettelijke taken van SBB is het verzamelen en beschikbaar stellen van arbeidsmarktinformatie. Om hieraan bij te dragen is het van belang om op de hoogte te blijven van trends en ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. SBB heeft een trendmethodiek ingezet bestaande uit desk research, expert interviews en validatiesessies met de SBB adviseurs praktijkleren. We zorgen ervoor dat het trendonderzoek geen momentopname is maar een dynamisch proces, waarbij we signalen over trends en nieuwe ontwikkelingen continu met elkaar blijven verzamelen. Vanuit dit trendonderzoek achterhalen we wat de ontwikkelingen betekenen voor het opleiden van vakmensen in het beroepsonderwijs. Trendonderzoek geeft niet alleen input voor de trendrapportage die u nu ziet, maar ook voor besluitvorming over:
- vraagstukken die leven bij de sectorkamer/ marktsegmenten
- aanpassingen kwalificatiedossiers
- beroepenonderzoek
In oktober 2020 is gestart met het vernieuwen van het trendrapport voor de sector Voedsel, groen en gastvrijheid (VGG). Dit heeft geleid tot veel informatie over trends en ontwikkelingen en de impact daarvan op opleidingen. De inzichten hebben we gebundeld in deze rapportage. We tonen wat volgens inhoudsdeskundigen de belangrijkste ontwikkelingen zijn voor de sector en welke veranderingen een uitdaging kunnen betekenen voor de invulling van het onderwijs.
Heeft u vragen en/of opmerkingen over deze rapportage mail dan naar s.mathijssen@s-bb.nl.
Wij hebben deze rapportage met zorg opgesteld en vormgegeven. Desondanks kunnen wij er niet voor in staan dat deze rapportage zonder gebreken of fouten is samengesteld. Zo heeft het coronavirus een grote impact op de samenleving en economie. Hoe de ontwikkelingen op langere termijn zijn is nog onzeker. De omschreven trends en ontwikkelingen zijn gebaseerd op informatie tot 1 april 2021. De huidige corona ontwikkelingen en hun mogelijke effect op onderwijs en arbeidsmarkt zijn nog niet te overzien en zijn niet in deze rapportage opgenomen.
Loes Baas, voorzitter sectorkamer Voedsel, groen en gastvrijheid
Goede en verantwoorde voeding en recreatie vinden mensen steeds belangrijker. Daarbij is het van belang dat technologische mogelijkheden, de behoefte aan hospitality en de leefomgeving van mens en dier in balans zijn. Ondernemers in de sector zitten daarom te springen om goed opgeleide vakmensen met passie voor het vak. De sector biedt prachtige kansen en interessante ontwikkelmogelijkheden. We werken als ondernemers daarom nauw samen met het onderwijs, zodat bedrijfsleven en onderwijs op elkaar aansluiten en we leerlingen kunnen helpen om echte vakmensen te worden. En met een goede opleiding ligt de wereld open: het is dé basis voor een leven lang ontwikkelen.
Leeswijzer
Het signaleren, volgen, analyseren van en anticiperen op trends en ontwikkelingen is noodzakelijk om te zorgen voor een goede aansluiting van beroepsonderwijs op het bedrijfsleven. Er is sprake van een trend wanneer er een cluster van signalen geïdentificeerd wordt. Trends geven de trends richting aan van veranderende waarden en behoeften op de arbeidsmarkt, die in verschillende vormen verankerd raken bij bepaalde beroepsgroepen.
We zien in trendonderzoek trends terug op drie niveaus: op mega-, macro- en microniveau. Megatrends zijn maatschappelijke ontwikkelingen op lange termijn die een robuuste basis hebben waardoor ze goed voorspelbaar zijn en veelal een langdurige impact hebben op de arbeidsmarkt. Macrotrends zijn ontwikkelingen op middellange termijn en een doorvertaling van de megatrends op marktsegmentniveau. Microtrends zijn de toepassingen op kwalificatie- of beroepen niveau. De microtrends zijn op korte termijn aan verandering onderhevig.
In alle SBB trendrapportages maken we gebruik van de omschrijving van de zes door SBB geformuleerde megatrends (smartification, co-botisering, duurzame wereld, participatie-economie, humanisering en marktontschotting) en omschrijven we per rapport welke macrotrends op het marktsegment betrekking hebben.
In het eerste onderdeel van het trendrapport bespreken we de belangrijkste macrotrends voor de branches groen, voeding, winkelambacht en gastvrijheid. Per trend geven we uitleg over de trend (Wat is het? Wat verandert er?), benoemen we voorbeelden van voorlopers en benoemen we de verwachte impact ervan op het werkveld. Voorbeelden van voorlopers kunnen zowel kleine als grote bedrijven zijn.
In het tweede onderdeel van het trendrapport tonen we de economische ontwikkelingen en de kwantitatieve informatie (zoals aantal studenten, gediplomeerden, vacatures e.d.). Er zijn twee dashboards: cijfers over de beroepspraktijkvorming en cijfers over de arbeidsmarkt.
